Бихевиоризм


Сақлаш
17:02 / 15.02.2022 0 2298

 

Бихевиоризм (инг. behaviour - хулқ) - I) психология фани доирасида ривожланаётган илмий йўналишлардан бири. Унинг тадқиқот предмети кузатиш мумкин бўлган хатти-ҳаракат, фаолиятни ўрганишдан иборат; 2) ҳайвонлар хатти-ҳаракатини ўрганиш асосида уларни инсонни тадқиқ этиш ва фаолиятини бошқариш соҳасида қўллашга таянган ёндашув. Бихевиоризм га XIX аср. охири ва XX аср бошида америкалик олим Э. Торндайк томони- дан асос солинган. Фалсафий асоси — прагматизм.  Бихевиоризм вакиллари амалий психология ва унинг интроспектив (ўзини ўзи кузатиш) услубига қарши чиқиб, эмпирикларни субъективизмда айблайди. Бихевиористлар назарида, психология фалсафасига эмас, балки табиатшунослик фанларига таяниб кузатиш, эксперимент ўтказиши, субъектив услубдан объектив услубга суяниши лозим. Бихевиоризм тирик мавжудотлар руҳий дунёсини ўрганиш бевосита ҳиссий органлар ердами билан акс эттириладиган нарса ва ҳодисаларга йўналтирилиши керак, деган ғояни илгари суради. Бихевиоризм назариясига кўра психология фанининг предмети психикани эмас, балки инсон ва ҳайвонлар хатти-ҳаракатини  ўрганишга йўналтирилмоғи лозим. Бихевиоризм вакилларининг фикрича. психологиянинг бош вазифаси фақат ташқи таъсир билан унга қайтариладиган реакциялар ўртасидаги боғланиш- ларни аниқлашдан иборатдир. Бихевиоризмнинг маънавиятга зид жиҳати шундаки, у онгнинг инсон хулқида тутган ўрни ва уни илмий жиҳатдан ўрганиш мумкинлигини инкор этади. Ўтган асрнинг бошларида бихевиоризм тамойил ва усуллари педагогика соҳасида, хусусан, болаларни тарбиялашда кенг кўлланган. Ҳозирги вақтда айрим Ғарб мамлакатларда руҳий хаста кишиларни даволашда фойдаланилмоқда.

Изоҳ йўқ

Изоҳ қолдириш

Сўнгги қўйилган

Барчаси

Бир куни...

17:11 / 10.11.2025 0 84
Кўрпача

Ҳикмат

12:11 / 07.11.2025 0 83
Қаҳрамон

Қатра

11:09 / 17.09.2025 0 183
Қаҳрамон



Кўп ўқилган

Барчаси

Қомус

15:04 / 19.04.2023 0 13356
Жадидчилик

Қатра

20:08 / 18.08.2022 15 6161
Илк ватан

Қомус

22:08 / 04.08.2023 0 5910
Миллий урф-одатлар

Қатра

01:01 / 10.01.2022 7 5485
Бир қоп ун

Қатра

17:08 / 21.08.2022 6 4936
Тинчлик

Қомус

15:04 / 18.04.2023 0 4571
Радикализм

Қатра

01:01 / 18.01.2022 2 3826
Ўқиш пули

//