Бихевиоризм


Сақлаш
17:02 / 15.02.2022 0 2202

 

Бихевиоризм (инг. behaviour - хулқ) - I) психология фани доирасида ривожланаётган илмий йўналишлардан бири. Унинг тадқиқот предмети кузатиш мумкин бўлган хатти-ҳаракат, фаолиятни ўрганишдан иборат; 2) ҳайвонлар хатти-ҳаракатини ўрганиш асосида уларни инсонни тадқиқ этиш ва фаолиятини бошқариш соҳасида қўллашга таянган ёндашув. Бихевиоризм га XIX аср. охири ва XX аср бошида америкалик олим Э. Торндайк томони- дан асос солинган. Фалсафий асоси — прагматизм.  Бихевиоризм вакиллари амалий психология ва унинг интроспектив (ўзини ўзи кузатиш) услубига қарши чиқиб, эмпирикларни субъективизмда айблайди. Бихевиористлар назарида, психология фалсафасига эмас, балки табиатшунослик фанларига таяниб кузатиш, эксперимент ўтказиши, субъектив услубдан объектив услубга суяниши лозим. Бихевиоризм тирик мавжудотлар руҳий дунёсини ўрганиш бевосита ҳиссий органлар ердами билан акс эттириладиган нарса ва ҳодисаларга йўналтирилиши керак, деган ғояни илгари суради. Бихевиоризм назариясига кўра психология фанининг предмети психикани эмас, балки инсон ва ҳайвонлар хатти-ҳаракатини  ўрганишга йўналтирилмоғи лозим. Бихевиоризм вакилларининг фикрича. психологиянинг бош вазифаси фақат ташқи таъсир билан унга қайтариладиган реакциялар ўртасидаги боғланиш- ларни аниқлашдан иборатдир. Бихевиоризмнинг маънавиятга зид жиҳати шундаки, у онгнинг инсон хулқида тутган ўрни ва уни илмий жиҳатдан ўрганиш мумкинлигини инкор этади. Ўтган асрнинг бошларида бихевиоризм тамойил ва усуллари педагогика соҳасида, хусусан, болаларни тарбиялашда кенг кўлланган. Ҳозирги вақтда айрим Ғарб мамлакатларда руҳий хаста кишиларни даволашда фойдаланилмоқда.

Изоҳ йўқ

Изоҳ қолдириш

Сўнгги қўйилган

Барчаси

Қатра

11:09 / 17.09.2025 0 105
Қаҳрамон

Биласизми?

14:07 / 15.07.2025 0 276
“Кимсан” аслида ким?



Кўп ўқилган

Барчаси

Қомус

15:04 / 19.04.2023 0 12368
Жадидчилик

Қатра

20:08 / 18.08.2022 15 6014
Илк ватан

Қомус

22:08 / 04.08.2023 0 5590
Миллий урф-одатлар

Қатра

01:01 / 10.01.2022 7 5352
Бир қоп ун

Қатра

17:08 / 21.08.2022 6 4805
Тинчлик

Қомус

15:04 / 18.04.2023 0 4312
Радикализм

Қатра

01:01 / 18.01.2022 2 3758
Ўқиш пули

//