Миллий онг – ҳар бир миллат ёки элатнинг узоқ тарихий тараққиёти, турмуш тарзи, маънавий-диний эътиқоди, маданий ривожи жараёнида шаклланган дунёқараши, тафаккури, эътиқод ва ишонч туйғуларини ифодаловчи тушунча. Миллат кишиларнинг барқарор тарихий бирлиги бўлиб, умумий турмуш, тил, маданият, онг ва руҳиятнинг бирлиги, ўзига хослиги негизида қарор топган. Миллий онг ижтимоий ишлаб чиқариш фаолияти, бошқа миллатлар билан мулоқоти жараёнида пайдо бўлади. У тил билан узвий боғлиқдир. Тилда ифода этилган буюм, ҳодиса ва рақамлар миллий онгда ўз ифодасини топади ва субъектив образлар тариқасида билимга айланади. Шунинг учун миллат шаклланиш жараёнининг дастлабки босқичлариданоқ, аждодлар яратган мерос, ғоя ва тушунчаларни тил орқали ўзлаштириб, онгига сингдириб боради. Миллий онг алоҳида миллий муҳитда содир бўлади. Унинг шаклланишига тўпланган билимлар, сиёсий ва ҳуқуқий ғоялар, санъат ва маданият ютуқлари, ахлоқ, дин ва ижтимоий руҳият, умуман, жамият онги таъсир кўрсатади. Миллий онг тарихий тажрибани, аждодлар қолдирган билимлар ва тафаккурмантиқ усулларини ўзига сингдириб олгач, воқеликни ўзлаштиради, вазифаларни ўртага қўяди, келажак лойиҳаларини тузади, миллатнинг бутун амалий фаолиятини белгилайди.

Миллий онг ижтимоий фаолият жараёнида шакллантирилади, миллий онг ҳам ўз навбатида унга бевосита таъсир ўтказади, уни белгилайди ва тартибга солади. Миллат, ўз орзу-мақсадларини рўёбга чиқариш жараёнида табиатни, жамиятни ва ўзини ўзгартиради. Собиқ тузум даврида миллий онг ғайримиллий сиёсат туфайли чекланган эди. Миллатларнинг онгини, руҳини мустаҳкамлаш ва равнақ топтириш ғоясини ишлаб чиққан шахслар миллатчи сифатида қораланган. Мустақиллик даврида миллий онг аждодларимиз қолдирган маънавий-маданий меросга ва қадриятларимизга таяниб, миллий ғурур ва ифтихорни барчанинг қалбига сингдириш омилига айланди. Миллий онг миллий маънавиятнинг таркибий қисми сифатида муайян ахлоқий, ҳуқуқий, илмий, мафкуравий қадриятларга асосланган эътиқоддир. Миллий онг мазмун-моҳияти миллатнинг ўз-ўзини англаш даражаси билан белгиланади. Бошқа миллатларнинг тарихи, маданияти, миллий хусусиятлари ва манфаатларига холисона баҳо бера олиши учун миллат, авваламбор, ўз-ўзини англамоғи, тарихи, келажаги, манфаатларини чуқур тушуниб етмоғи лозим. Чунки ўзлигини англаган, миллий онги камол топаётган миллатгина бошқа миллат манфаатларига тўғри муносабатда бўлиб, уларга холисона баҳо бера олади. Миллий онг – миллий бирлик ва бирдамлик туйғуси шаклланишининг асосидир. Миллий онгнинг бу хусусияти мустақиллик шароитида ёшларни тарбиялашда ғоят муҳим аҳамият касб этади. Миллий бирлик, бирдамлик – миллий онгнинг белгиси сифатида миллатпарварликни англатади. Миллий онгнинг ана шу хусусияти туфайли инсонда масъулият туйғуси шаклланади. У ўзининг маълум миллат вакили эканини ҳис этган ҳолда, унинг манфаатларини онгли равишда ҳимоя қилади ва шу йўлда фидойилик намуналарини кўрсатади. Миллатпарварлик ва масъулият туйғуси кучли бўлган инсонгина миллатнинг равнақи ва истиқболи йўлидаги эзгу мақсадларига эришади. Ана шундай хусусиятларга эга инсонларга эҳтиёж кучайган ҳозирги даврда миллий онг аҳоли, айниқса, ёшларда миллатпарварлик ва масъулият туйғусини янада камол топтиришга имкон берадиган асосий омиллардан бирига айланмоқда.