Подаревский бир пайтлари Полшанинг энг машҳур пианиночиси ва бастакори, шунингдек, Шопен композитцияларининг дунёдаги энг моҳир ижрочиси ҳам эди. Аммо кейинчалик дипломатлик касбини танлаб, сиёсатга ўтиб кетади. Сиёсатга ўзини буткул бағишлаган собиқ пианиночи маълум вақтдан кейин Полшанинг Бош вазири этиб сайланган. Кунларнинг бирида Франция сафарида эканлигида Париж университетининг мусиқа факултетида ўқувчи бир талаба унинг ёнига келиб:

– Сиз ўша машҳур пианиночи, бастакор Подаревский эмасмисиз? – дея сўрайди.

– Ҳа, ўша менман! – Подаревский жавоб қайтаради.

– Энди-чи?

– Энди, Полшанинг Бош вазириман!

Шунда ёш талаба киноя билан:

– Шундайми? Во ажаб... нақадар паст тушиб кетгансиз... – дея жилмаяди.

Подаревский талабанинг сўзларини умр бўйи эсдан чиқармайди. Ўша сўзлар доғдай юрагида сақланиб қолади. Ва бир куни халқ қаршисида шундай нутқ сўзлайди:

– Пианинонинг тилларини бошқариш одамларни бошқаришдан мушкул дейишади. Бош вазир бўлганингда дарё йўқ жойга ғаройиб бир кўприк қуришни ваъда берасан, одамлар эса ишонадилар. Инсонларни алдар экансан, давлатни бошқара олишинг табиий. Аммо 7 октавали пианинода “Фа” тилини босиб, “До” оҳангини кутиб бўлмайди. Ноталар сизни фақат ва фақат тўғриликка, тўғри яшашга, ҳатто тўғри ўлишга чорлайди – унда фақатгина ҳақиқат тили мавжуд.

Рус тилидан Раҳмат БОБОЖОН таржимаси