Vitalizm


Saqlash
16:02 / 22.02.2022 0 1717

 

Vitalizm (lot. vitalis - hayotiy) - tirik tabiatning notirik, jonsiz tabiatdan sifat jihatidan farqlanishi, hayotiy jarayonlarni noorganik olam kuchlari va qonunlari bilan almashtirib bo‘lmasligi, hayotiy jarayonlarning tirik mavjudotlarga xos bo‘lgan o‘ziga xos nomoddiy asos: “hayotiy kuch”, “ruh”, “entelexiya” va h.k. belgilanishi to‘g‘risidagi ta’limot. Bunday qarashlar antik davrdayoq Pifagor, Aflotun, Arastu asarlarida ilgari surilgan. Falsafada vitalizmga idealistik hamda tabiiy-ilmiy yondashuvlar mavjud. Vitalizm hayotiy faoliyatni tabiiy-ilmiy talqin qilish mexanizmiga qarshi bo‘lib, tirik mavjudotlarning tizim sifatida maqsadga muvofiq bo‘lmasligi va mexanikaga xos bo‘lmagan taraqqiyot va xulq-atvor jihatlariga ega ekanini e’tirof etadi. Vitalizm uchun tirik mavjudotlar o‘ziga xosligini mutlaqlashtirish, ulardagi biologik va kimyoviy qonuniyatlarni inkor etish, hayotiy hodisalarni tabiiy-ilmiy asosda talqin etishga imkon beradigan biologik nazariyalarga salbiy munosabatda bo‘lish xosdir. Chunonchi, vitalizmning yirik vakillaridan biri bo‘lgan Drish Ch. Darvinning evolyutsion nazariyasi hamda G. Mendelning irsiyat konsepsiyasiga keskin qarshi chiqqan.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Hikmat

10:07 / 03.07.2025 0 132
Armon bobo

Bilasizmi?

16:07 / 02.07.2025 0 100
Yelib keldi

Bilasizmi?

10:05 / 20.05.2025 0 556
Farzand nega tirnoqqa o‘xshatiladi?

Qatra

12:05 / 19.05.2025 0 522
Hammani yig‘latgan vasiyatnoma



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 225745
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 108257
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 55904
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 41297
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 40619
Xarakter

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 31896
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 30985
Kompetentlik

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 30635
Alpomish

//