Tol va kanizak


Saqlash
19:09 / 16.09.2024 0 1060

Otam tomorqamizning chetlariga to‘ldirib tol ekardi. Tol juda chiroyli daraxt. Ayniqsa, bahorda barglagan paytlarida u yanada ko‘rkamlashadi. Barglari ingichka va uzun, o‘zgacha yarqirab yashillanadi. Novdasi juda chiroyli. Qomati tik. Soyasi rohatbaxsh. Bu daraxtning qoratol, sambittol, majnuntol degan turlari bor. Suvni yaxshi ko‘rgani uchun suv bo‘yiga ekiladi.

 

Mahmud Koshg‘ariy izohiga ko‘ra, tol so‘zi aslida “ho‘l novda” degan ma’noni anglatar ekan. Bu so‘z “Qutadg‘u bilig”da dal shaklida kelgan. Tolning novdasi doim sersuv, ho‘l, shuning uchunmi, yerga qadasangiz bo‘ldi, tomir olib, barg chiqarib ketaveradi. Tol deganda biz faqat tol daraxtini tushunamiz. Koshg‘ariyning aytishicha, qadimda nozik va xushqomat kanizaklarni ham tol deb ataganlar. Bunday deyishlariga ularning qomatlarini nozik va chiroyli tolga o‘xshatish sabab bo‘lgan.

 

“O‘zbek tilining izohli lug‘ati”da tol so‘zining “uzun” va “ingichka” ma’nolari borligi ham aytib o‘tilgan. Sochlarim tolim-tolim degan iboradagi tolim so‘zi ingichka va uzun mazmunidagi tol so‘ziga borib taqaladi.

 

Eshqobil SHUKUR

 

Boboso‘z izidan kitobidan.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Qatra

11:09 / 17.09.2025 0 268
Qahramon

Bilasizmi?

14:07 / 15.07.2025 0 798
“Kimsan” aslida kim?

Bilasizmi?

15:07 / 10.07.2025 0 844
Ozodlik haykaliga kimning yuz qiyofasi olingan?



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 228212
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 109930
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 58501
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 46002
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 42384
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 36274
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 34351
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 31812
Kompetentlik

//