Ayva – Navoiy foydalanmagan bu so‘z hozir ham ba’zi slavyan va turkiy tillarda muomalada


Saqlash
20:09 / 12.09.2024 0 518

Behi soʻzi fors tilidan kirgan. Asliyatda beh – yaxshi, yoqimli soʻzidan hosil boʻlgan, hidli, yoqimli hidli meva maʼnosiga ega. Izofa orqali yangi maʼno kasb etib, olmalar turkumiga kiruvchi xushboʻy mevani anglatishni boshlagan. Oʻzbekchada raʼnodoshlar oilasiga mansub mevali daraxt va uning yoqimli isli mevasini bildiradi.

 

Behi soʻzi tilimizga XIV-XV asrlarda kirib kelgan. Bundan oldin turkiy xalqlar bu mevani ayva, avya deb atagan. Mahmud Koshgʻariy “Achigʻ avya tishigʻ qamatti” jumlasini “Nordon behi tishni qamashtirdi” deb izohlaydi. Ayva soʻzi tilimizni Navoiy davridayoq tark etib ulgurgan. Chunki shoir asarlarida undan foydalanmagan, forscha behi soʻzini ishlatgan.

 

Hozir turk, qozoq, qirgʻiz, ozar, chuvash, yoqut kabi turkiy tillarda, ukrain, rus, belorus kabi slavyan tillarida ayva soʻzi ishlatiladi va behi maʼnosini anglatadi.

 

Orif TOLIB

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

10:05 / 20.05.2025 0 219
Farzand nega tirnoqqa o‘xshatiladi?

Qatra

12:05 / 19.05.2025 0 246
Hammani yig‘latgan vasiyatnoma

Qatra

15:04 / 17.04.2025 0 260
Marhamat aya sog‘inchi

Bilasizmi?

10:04 / 08.04.2025 0 309
Narxning navosi



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 224675
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 107664
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 54989
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 39875
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 39701
Xarakter

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 31035
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 30483
Kompetentlik

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 29884
Alpomish

//