Zahiriddin Muhammad Boburning harbiy faoliyatiga doir yetti fakt


Saqlash
20:02 / 13.02.2024 0 1631

1. Zahiriddin Muhammad Boburning harbiy salohiyati bolaligidan yuqori boʻlgan. U saroyda jang sanʼatining murakkab sir-asrorlarini Boboquli, Shayx Mazidbek, Bobo Alibek kabi ustozlaridan oʻrgangan.

 

2. Ulugʻ sarkarda 1499-yili Ahmad Tanbal bilan jangga kirish oldidan tasarrufidagi qoʻshinining tartibini besh qismga muvofiq tuzgan: Hirovul(orqa qism), barongʻor(oʻng qanot), javongʻor(soʻl qanot), gʻul(xon huzurida turuvchi maxsus harbiy qism), chagʻdavul(qoʻshinning ort qismi). Natijada, Ahmad Tanbal janggohni tashlab ketishga majbur boʻlgan. 

 

3. Bobur Hindistonni zabt etish vaqtida jangchilarning safda qatʼiy tartib-intizomga amal qilishiga eʼtibor bergan. Urushlarda “toʻlgʻama” usulini mohirlik bilan ishlatgan. Panipat, Kanva va Gagra janglarida Bobur qatʼiy intizom, toʻgʻri taktika va strategiyani qoʻllagani uchun gʻalaba qozongan.

 

4. Toʻlgʻama – jang chogʻida dushman kuchlari qanotidan aylanib oʻtish, yon va orqa tomondan zarba berish usuli hisoblanadi. Bobur toʻlgʻamaga tayinlangan askar qoʻshinining oʻng qanot (barongʻori) va chap qanot (javongʻori) uchidan joy olganlariga tajribali, sodiq hamda matonatli beklarni sardor etib saylashga ahamiyat bergan.

 

5. Ikkinchi jahon urushida Boburning jang qilish taktikasi, jumladan, toʻlgʻama usulidan Stalingrad ostonasidagi qonli urushlarda foydalanilib, Germaniyaning eng ilgʻor – 6-dala armiyasi yakson etilgan. Bu haqda ikkinchi jahon urushining sobiq qoʻmondonlari oʻz memuarlarida yozib qoldirgan. 

 

6. Bobur son jihatdan katta boʻlmagan qoʻshinini zamonaviy qurol-yarogʻ bilan qurollantirish masalasiga favqulodda eʼtibor qaratgan. U Hindistonga Kichik Osiyodan toʻp quyuvchi ustalarni taklif etib, ilk bor zambarak quyish texnologiyasini olib kirgan. Afgʻoniston, Pokiston, Bangladesh, Hindiston, Movarounnahr, Dashti Qipchoqda yevropacha kichik toʻp, zambarak, ulkan hajmli toʻp, tufang, miltiqdan foydalanishning keng yoyilishi bevosita Bobur bilan bogʻliqdir.

 

7. Hindiston harbiy-dengiz floti Zahiriddin Muhammad Bobur davrida takomillashdi. XVI asrgacha ushbu yurtda asosan Hind, Sind va Jamna singari daryolardan kechib oʻtishga moʻljallangan kichik hajmli qayiqlar tayyorlangan. Bobur tashabbusi bilan harbiy urushlar uchun “Gunjoyish”, “Oroyish”, “Farmoyish” nomli katta kemalar yasalgan. Bu esa oʻz navbatida janglarda yangi qoʻshin turining paydo boʻlishiga turtki bergan. 

 

Shahnoza TOJIDDINOVA tayyorladi.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

17:11 / 21.11.2024 0 12
“Tarif”ning ta’rifi va tarixi

Qatra

17:11 / 21.11.2024 0 14
Yoshlar yomonlanadigan davralarda o‘tirmayman

Bilasizmi?

10:11 / 20.11.2024 0 93
“O‘dag‘a”ning o‘dag‘aylagani

Qatra

21:11 / 11.11.2024 0 197
Moʻjizaning bahosi

Qatra

15:11 / 08.11.2024 0 514
Ota va yetti o‘g‘il hikoyasi

Bilasizmi?

23:11 / 01.11.2024 0 932
“Birpas”mi, “ikkipas”?..



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 218663
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 104448
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 33583
Milliy urf-odatlar

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 27247
Kompetentlik

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 26230
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 24733
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 24715
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 21607
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

//