Shayton (arabcha oliy dargohdan haydalgan Azozil nomli farishtaga berilgan nom) – Alloh irodasiga boʻysunmaydigan jin, ins, hayvon, inson va boshqa mahluqlarni sarkashlik yoʻliga boshlovchi, biz koʻrolmaydigan, lekin mavjudligi muqaddas kitoblarda bildirilgan mahluq. Masalan, Qurʼonda talqin qilinishicha, shaytonni Alloh olovdan yaratgan, keyinchalik amriga itoat qilmagani uchun oliy dargohdan quvilgan, rajim deb laʼnatlagan. Lekin Alloh bandalarini sinab koʻrish uchun shaytonga muhlat bergan. Shuning uchun u barchani yoʻldan ozdirishga harakat qiladi. Qurʼonda shayton soʻzining sinonimi sifatida Iblis iborasi ham ishlatilgan. Odamlar tomonidan eʼtirof etilgan maʼnaviy qadriyatlarga, diniy va dunyoviy, jismoniy va ruhiy muntlarga toʻgʻri kelmaydigan, axloq normalarini buzuvchi qoʻpol, oshkora odamlarga nisbatan ham shayton, shaytonning malayi kabi sifatlar ishlatiladi. “Aniqki, shayton sizlarga dushmandir, bas uni dushman tutinglar” (Fotir-6) deya ogohlantirilgan. Shayton Insonning, ayniqsa, moʻminlarning ochiq dushmanidir. Shayton izmidagilarning boy-faqir, yosh-qari, erkak-ayol, chiroyli-xunukligiga qaramay, yoʻldan ogʻdirish payida boʻladi. Shayton insonlarga barcha yomon narsalarni chiroyli qilib koʻrsatadi, ularning qalblariga vasvasa urugʻini sochib ixtiloflar, kelishmovchiliklar paydo qiladi. Masalan, ichkilik, giyohvandlik, zino, oʻgʻirlik kabilarni chiroyli qilib koʻrsatadi. Shayton izmidagi kishi deganda, odam bolasiga xos boʻlmagan nomaqbul yoʻllarda yuradigan, oʻz kelajagi, oilatinchligi, jamiyat farovonligini oʻylamaydigan, oʻz huzur-halovatini oʻylab, barcha insoniy tuygʻularidan mahrum boʻlgan maʼnaviy qashshoq kishi tushuniladi.