Fenomenalizm


Saqlash
17:11 / 13.11.2023 0 932

Fenomenalizm (yunoncha phainomenon – yuz beruvchi) – noyob, kamyob, kam uchraydigan holat yoki inson, his-tuygʻu tajribasi bilan payqaladigan, yorqin hodisani anglatuvchi tushuncha bilan bogʻliq boʻlgan falsafiy taʼlimot. Bunda faqat hodisalargina (fenomen) bilishning obyekti hisoblanadi. Fenomenalizm rivojlanishi natijasida olamni gʻoyalar yoki “sezgi komplekslari” majmui, deb biluvchi (J.Berkli) hamda sezgilar zamirida nima borligini bilish mumkin emas, deydigan agnostitsistik (D.Yum) yondashuvlar paydo boʻladi. Fenomenalizm hodisalar olamida tashqaridagi mavjudlikni (“gʻoya”, “mohiyat”, “narsa oʻzida”ni) eʼtirof etib, uni qanday boʻlsa shundayligicha, “oxirigacha” bilib boʻlmaydi deb taʼlim beradi. Fenomenalizmdagi bunday qarash skeptitsizm va agnostitsizm (I.Kant, O.Kont, G.Spenser va boshqa) taʼlimotlariga xosdir. Hozirgi zamon pozitivizmida fenomenalizm lingvistik shaklda namoyon boʻlmoqda. Uning asosiy tezisi tajribani “obyektiv” yoki “fenomenalistik” tilda ifodalash mumkinligidan iborat. Ilgarilari narsalar haqidagi mulohazalarni ongning mazmuni haqidagi qarashlardan iborat qilib qoʻyish batamom mumkinligini eʼtirof qilgan baʼzi neopozitivistlar soʻnggi vaqtda bu urinishlarning behudaligini anglay boshladi. Haqiqiy falsafiy nuqtai nazardan qaraganda, fenomenalizmning boshlangʻich tezisi asossizdir, chunki unda bilish voqelik va amaliyotdan ajratib qoʻyilgan.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bir kuni...

17:11 / 10.11.2025 0 485
Ko‘rpacha

Qatra

11:09 / 17.09.2025 0 682
Qahramon



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 230407
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 111209
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 62462
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 51904
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 47400
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 38210
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 36281
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 33243
Kompetentlik

//