Fenomenalizm


Saqlash
17:11 / 13.11.2023 0 849

Fenomenalizm (yunoncha phainomenon – yuz beruvchi) – noyob, kamyob, kam uchraydigan holat yoki inson, his-tuygʻu tajribasi bilan payqaladigan, yorqin hodisani anglatuvchi tushuncha bilan bogʻliq boʻlgan falsafiy taʼlimot. Bunda faqat hodisalargina (fenomen) bilishning obyekti hisoblanadi. Fenomenalizm rivojlanishi natijasida olamni gʻoyalar yoki “sezgi komplekslari” majmui, deb biluvchi (J.Berkli) hamda sezgilar zamirida nima borligini bilish mumkin emas, deydigan agnostitsistik (D.Yum) yondashuvlar paydo boʻladi. Fenomenalizm hodisalar olamida tashqaridagi mavjudlikni (“gʻoya”, “mohiyat”, “narsa oʻzida”ni) eʼtirof etib, uni qanday boʻlsa shundayligicha, “oxirigacha” bilib boʻlmaydi deb taʼlim beradi. Fenomenalizmdagi bunday qarash skeptitsizm va agnostitsizm (I.Kant, O.Kont, G.Spenser va boshqa) taʼlimotlariga xosdir. Hozirgi zamon pozitivizmida fenomenalizm lingvistik shaklda namoyon boʻlmoqda. Uning asosiy tezisi tajribani “obyektiv” yoki “fenomenalistik” tilda ifodalash mumkinligidan iborat. Ilgarilari narsalar haqidagi mulohazalarni ongning mazmuni haqidagi qarashlardan iborat qilib qoʻyish batamom mumkinligini eʼtirof qilgan baʼzi neopozitivistlar soʻnggi vaqtda bu urinishlarning behudaligini anglay boshladi. Haqiqiy falsafiy nuqtai nazardan qaraganda, fenomenalizmning boshlangʻich tezisi asossizdir, chunki unda bilish voqelik va amaliyotdan ajratib qoʻyilgan.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Qatra

11:09 / 17.09.2025 0 304
Qahramon

Bilasizmi?

14:07 / 15.07.2025 0 849
“Kimsan” aslida kim?

Bilasizmi?

15:07 / 10.07.2025 0 892
Ozodlik haykaliga kimning yuz qiyofasi olingan?



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 228419
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 110053
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 58784
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 46493
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 42613
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 36442
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 34541
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 31887
Kompetentlik

//