Latofat


Saqlash
22:07 / 05.07.2023 0 666

Latofat (arabcha jozibadorlik, yoqimlilik, muloyimlik) – ma’naviy fazilat bo‘lib, uning sohibi har qanday davra yo jamoaning ko‘rki, odobi, kiyinish madaniyati, ozodaligi, muloyim tabiati, har bir suhbatdoshiga iltifot bilan murojaat etishi kabi qator xislatlari o‘zida mujassam etadi. Latofat qizlar ismi sifatida ham keng tarqalgan bo‘lib, asosan ayollarga nisbatan qo‘llanadi. Latofatli ayol bu, avvalo, go‘zal, yoqimli va jozibador bo‘ladi. Uning o‘ziga jalb etuvchanligi, o‘zgalarning e’tiborli nazari, avvalo, qiyofasidan, xatti-harakati, o‘zini tutishidan seziladi. Ana shu tashqi jozibadorlikka nutqi, lafzining chiroyliligi, muloyimligi va ma’nodorligi ham qo‘shilsa, ijobiy taassurot yanada kuchayadi. Ayni chog‘da qiyofasi yoqimli, nozik ko‘ringan ayrim shaxslar, xususan, ayollarning ichki qiyofasi g‘arib, lafzi va fikri tuturuqsiz, betayin bo‘lishi ham mumkin. Bunday odamlarni odatda xalqimiz “Usti yaltiroq, ichi qaltiroq”, “O‘zini ko‘ru, so‘zini ko‘r” kabi hikmatli iboralar bilan bahosini beradi.

 

Latofat so‘zi latif so‘zi bilan o‘zakdosh va ayni paytda ma’nodosh hamdir. Kitobiy tilda, badiiy adabiyotda yoqimlilik, mayinlik, iltifot va jozibadorlikni latif shaklida ishlatish ko‘proq uchraydi. Ayniqsa o‘ta nozik, juda yoqimli davra yo hodisalarni latif davra, latif kecha, latif suhbat yo latif manzara deya qo‘llash insonning o‘sha davra yo hodisadan benihoya qattiq ta’sirlanganini anglatadi. Tarixiy va badiiy adabiyotlarda shahar va manzillarga, xususan, Qo‘qon shahriga shunday sifat berib, Ho‘qandi latif deb atalgan. Bu Qo‘qon shahrining azaldan xushmanzara, nozik hunarlarga boy, didi, ta’bi baland kishilar manzili bo‘lganini anglatuvchi shahar ekaniga ishoradir. Darhaqiqat, Qo‘qonda o‘nlab hunarmandlik sohalarining taraqqiy etgani, xalqning san’atsevarligi, ko‘plab olimu fuzalo, shoiru adiblarning yetishgani va uzoq davrlar o‘z adabiy muhiti, san’ati, go‘zalligi bilan O‘rta Osiyo hududida shuhrat topgani uchun u shunday sifatga sazovor bo‘lgan. Demak, “latofat”, “latiflik” tushunchalari, avvalo insonga, davra-jamoaga, shahar-manzilga nisbatan ijobiy taassurot, yaxshi munosabat ifodasi sifatida qo‘llansa, ikkinchidan ayol go‘zalligi, uning tashqi va ichki chiroyi jozibadorligi belgisi hisoblanadi.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

17:11 / 21.11.2024 0 150
“Tarif”ning ta’rifi va tarixi

Qatra

17:11 / 21.11.2024 0 401
Yoshlar yomonlanadigan davralarda o‘tirmayman

Bilasizmi?

10:11 / 20.11.2024 0 151
“O‘dag‘a”ning o‘dag‘aylagani

Qatra

21:11 / 11.11.2024 0 223
Moʻjizaning bahosi

Qatra

15:11 / 08.11.2024 0 535
Ota va yetti o‘g‘il hikoyasi

Bilasizmi?

23:11 / 01.11.2024 0 956
“Birpas”mi, “ikkipas”?..



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 218768
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 104500
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 34243
Milliy urf-odatlar

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 27323
Kompetentlik

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 26601
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 25232
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 24913
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 21795
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

//