Zararli ta’sirlar – jamiyat, millat, davlat taraqqiyotini, insonlar faoliyati, ongi va tafakkurini izdan chiqarishga qaratilgan urinishlar, xatti-harakatlar majmuini ifodalaydigan tushuncha. Zararli ta’sirlarning zamonaviy uslublari: ma’naviy tahdid, axborot maydonlarini egallab olish, mafkuraviy xuruj, buzg‘unchilik harakatlarini qo‘llash orqali kelajakka ishonchsizlik uyg‘otishga, davlat siyosatini obro‘sizlantirishga, odamlarning o‘zini Vatan, millat himoyasidan chetga tortishga harakat qilish va shu kabilar. Zararli ta’sirlar o‘tkazishni maqsad qilib olgan yovuz kuchlar biror xususiy misolni umumlashtirish, yolg‘onni haqiqatga o‘xshatib tasvirlash, kichik xatolardan katta muammolar mavjudligini ko‘rsatish, yolg‘onni takrorlayverish, shaxsiy manfaatlarni birinchi o‘ringa qo‘yish, hokimiyatni xalqqa yomon ko‘rsatish, millat dushmanlariga rahmdillik, hamfikrlik tuyg‘ularini uyg‘otish, rostni yolg‘onga aylantirishga harakat qiladi. Muayyan davlat, jamiyat yoki hudud nuqtai nazaridan, avvalo, ikki xil, ya’ni ichki va tashqi zararli ta’sirlarni ajratish mumkin. Ularning obyektiv va subyektiv, tarixiy (an’anaviy) va zamonaviy, ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy, mafkuraviy shakllari ham bor. Hozirgi davrda mintaqaviy, global, texnogen zararli ta’sirlar mavjudligi, ularning oqibati to‘g‘risida xilma-xil fikr va qarashlar bayon qilinmoqda. Keyingi yillarda zararli ta’sirlarning ma’naviy sohadagi oqibati va ularning oldini olish, ularga nisbatan immunitet hosil qilish masalalariga alohida ahamiyat qaratilmoqda. Zero, har qanday jamiyat bunday makkor kuchlarning ta’sirini yengishi uchun o‘zida ogohlik, mafkuraviy xavfsizlik, vatanparvarlik, umummilliy birlik kabi ijtimoiy sifatlarga ega bo‘lishi lozimligi tarixiy zaruratdir.

Zararli g‘oyalar – har qanday inson xalq, jamiyat, davlatning tub manfaatlariga zid bo‘lgan, ularni taraqqiyotdan qaytarib, o‘z izmiga solish maqsadida chetdan tazyiq yo‘li bilan kiritiladigan begona g‘oyalar yig‘indisi. Zararli g‘oyalar jamiyat tanazzuliga sabab bo‘ladi, g‘ayriinsoniy maqsadlarga xizmat qiladi. Zararli g‘oyalar, mohiyatan, yovuz kuchlar faoliyati hamda hukmronligini ifodalaydi. Bunday g‘oyalarga irqchilik, fashizm, terrorizm, mustamlakachilik misol bo‘ladi. Bunday g‘oyalar insoniyat tarixida o‘ta salbiy rol o‘ynagan, lekin hozirgi kunda ham mavjud. Zararli g‘oyalar inson tabiatiga zid bo‘lib, uni salbiy tomonga o‘zgartiradi, unda nosog‘lom turmush tarzini shakllantiradi, uning dunyoqarashida qaramlik, tobelik, mutelik muhitini shakllantiradi. Milliy tafakkur tarzini o‘z negizlaridan begonalashtiradi, yot urf-odat va an’analarni targ‘ib qiladi, ularning kirib kelishiga muhit yaratadi, mamlakatni, xalqni o‘z milliy qadriyatlaridan, oxir-oqibat o‘z taraqqiyot yo‘lidan chetlashtiradi, jamtiyatda millatlararo totuvlik, dinlararo bag‘rikenglikka rahna solib, parokandalikka olib keladi. Shu ma’noda, zararli g‘oyalarga nisbatan ma’naviy immunitetni shakllantirish va mustahkamlash – ma’naviyati boy, erkin fikrlovchi, faol yosh avlod tarbiyasining muhim yo‘nalishidir. Bugungi kunda inson ma’naviyatiga, xalqimizning turmush tarziga, ruhiyatiga nisbatan qilinayotgan g‘oyaviy xurujlarning usullari tobora faollashib borayotganini aytib o‘tish joiz. Zararli g‘oyalarni turli kinofilmlar, TV ko‘rsatuvlari va radio eshittirishlari shaklida, gazeta-jurnallar, Internet tarmog‘i va boshqa yo‘nalishlarda uzluksiz ravishda tiqishtirib, milliy qadriyatlarni barbod etishga, odamlarni soxta g‘oyalarning ta’siri ostiga olishga muntazam harakat qilinayotgani sababli ma’naviy tarbiya va g‘oyaviy ishlarini tizimli ravishda, muntazam olib borish zarur.