Kashtachilik san’ati tarixi haqida bilasizmi?


Saqlash
16:10 / 11.10.2021 5 19001

 

1)   O`zbek milliy kashtado`zlik xalq hunarmandchilik san'atining eng qadimiy turlaridan bo`lib, u xalqning o`z turmushini go`zal qilish istagi natijasida yuzaga kelgan. Kashta kiyimlar va buyumlarni bezashda hamda ro`zg`or bezak buyumlari tayyorlashda qadimdan qo`llaniladi.

 

2)   Kashtachiligimiz san'ati nafaqat mamlakatimizda, balki chet ellarda ham shuhrat qozongan. O`zbek chevar ustalari qo`llari bilan tikilgan kirpich, so`zana, zardevor, gulko`rpa, choyshab kabilar Fransiya, Italiya, Yaponiya, Germaniya, Belgiya, Amerika, Hindiston kabi xorijiy, shuningdek Respublikamizning Farg`ona vodiysida faqat xonadonlarda emas, balki amaliy san'at muzeylarida ko`p namunalari to`planib, doimiy ekspozitsiyaga aylanib qolgan.

3)   Kashtado‘zlik rivojlangan xalqlarda unga tasviriy sanʼatning taʼsiri katta bo‘lgan. XI asrga oid ingliz kashtalarida jang lavhalari aks ettirilgan. XII asrga mansub rus kashtalarida Vizantiya ikona sanʼatining taʼsiri ko‘zga tashlanadi. Xitoyda XIV asrdan "syuxua" (ignali tasvir) nomi bilan mashhur bo‘lgan kashtali namoyonlar uslub jihatdan shoyiga tush bilan ishlangan manzara janriga yaqin.

4)   Yevropada Kashtado‘zlik Uyg’onish davrida yuqori pog’onaga ko‘tarildi. Davrning buyuk rassomlari (Perujino, Bottichelli) kabilar kashtado‘zlar uchun andazalar tayyorlab berishgan, bu esa kashtalarning badiiyligini oshirgan. Kashtado‘zlikda qimmatbaho toshlardan ham foydalanilgan, ip, jun, ipak, zar va kumush suvi berilgan iplar ishlatilgan. XVIII asr da Yevropada aslzodalar kiyimini bezashda kashtalardan foydalanib tayyorlangan Kashtado‘zlik buyumlari keng tarqalgan.

5)   XIV-XV asrlarga oid kitoblardagi miniatyuralar Kashtado‘zlikning qadimdan keng rivojlanganini ko‘rsatadi. Jumladan, Amir Temur saroyida yashagan ispan elchisi Rui Gonzales de Klavixo o‘z esdaliklarida saroyda kashta bezaklarini tomosha qilganini yozgan. Behzod "Zafarnoma" qo‘lyozmasiga ishlagan "Temur taxtda" miniatyurasida (1467) kashtali chodirni ham aks ettirgan.

6)   Kashta choklari, kashta tikish va uslublarining turli-tumanligi o‘zbek kashtado‘zlarining katta sanʼatidan dalolat beradi. Masalan Nurota, Buxoro, Samarqand Kashtado‘zlik mahsulotlari ko‘proq yo‘rma chok bilan, Shahrisabzda yo‘rma, kandaxayol, iroqi, Toshkentda esa ko‘proq bosma chok bilan tikilgan. Ijtimoiy hayotda ro‘y bergan o‘zgarishlar Kashtado‘zlik anʼanalariga, mahsulotning turlariga taʼsir ko‘rsatgan.

               

5 Izohlar

Abdiraximov Xusan

01:04 / 29.04.2024

Manga uncha yoqmadi chunki tarixi haqida kam gapirilgan

Sakina

10:02 / 08.02.2024

Menga yoqmadi huddi kitobnikini ozi

Sevinch

00:10 / 16.10.2023

Raxmat! Juda ham katta foydasi tegdi !◉⁠‿⁠◉(⁠✷⁠‿⁠✷⁠)

Olima

16:09 / 15.09.2023

Manga yoqdi.kattakon rahmat😊

Zarifa

21:07 / 29.07.2023

Menga unchalik yoqmadi, chunki kashta tarixi haqida kam ma'lumot berilgan!

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

10:05 / 20.05.2025 0 339
Farzand nega tirnoqqa o‘xshatiladi?

Qatra

12:05 / 19.05.2025 0 324
Hammani yig‘latgan vasiyatnoma

Qatra

15:04 / 17.04.2025 0 324
Marhamat aya sog‘inchi

Bilasizmi?

10:04 / 08.04.2025 0 328
Narxning navosi



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 224815
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 107754
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 55217
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 40224
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 39916
Xarakter

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 31481
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 30619
Kompetentlik

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 30012
Alpomish

//