Асқад МУХТОР

* * *

Кичкина бир яхшилик қилиш учун ҳам одам (балки буюк одам) бўлиш керак; катта ёмонлик қилишга кичик одам ҳам қодир.

* * *

Денгиз, гўё Ерни ҳушига келтирмоқчидек, ҳадеб қирғоққа сув сепарди…

* * *

Одиссей арвоҳларни ўзи билан суҳбатлашишга кўндириш учун уларга ўз қонидан бериб тирилтиради. Ёзувчи тарихий шахслар ҳақида ёзганида шундай қилиши керак.

* * *

“Муз ўчиб қолди!” деди бола сувда эриб кетган муз парчасини кўриб.

* * *

Ёзувчи ёлғонни тўқийди-ю, ҳақиқатни ёзади.

* * *

Ҳақиқат – Худодир: уни ҳамма билади-ю, ўзини ҳеч ким кўрмаган.

* * *

Шоир бўлиш яхши, шоирлик даъво қилиш ёмон.

* * *

Қалам сўзнинг соясини чизади.

* * *

Китоб – бойлик. Лекин сотиб олингани эмас, ўқилгани.

* * *

– Сизга театр ёқадими, киноми? – деди мухбир.

– Сизга одам ёқадими ё унинг сояси? – деди адиб.

– …Баъзи одамлар бўладики, ўзидан ­сояси тузук, – деб ҳазил қилди мухбир ҳам.

Кулдилар.

* * *

Илгари мен абстракт санъатни тушунмас ва ҳазм қилолмас эдим. Инсон самога учиб, космос даври бошлангач, бу санъатга қизиқиб қолдим. Абстракт санъат Космос образининг эстетик ибтидоси бўлсамикан?

* * *

Талант ҳақида куюниб гапирганларнинг ҳаммаси ҳам талантли бўлавермайди. Чунки ҳеч ким ўзини талантсизман, деб ўйламайди.

* * *

Бой бўлиш учун кўп нарсани қурбон қилиш керак: ҳаловат, саломатлик, гоҳо балки виждонни ҳам… Йўқ, менинг бунга қурбим келмайди, мен унчалик бадавлат эмасман.

* * *

Ҳаёт шундай ажойиб мўъжизаки, ўлим унинг эвазига берилган арзимас бождир.

* * *

Ишламаган тишламайди, дерди амалдор. Ўзи эса ҳамон тишларди. Чунки унинг иши шу.

* * *

Табиат – яхшилик ва гўзалликнинг бевосита ифодаси.

* * *

Одамлар сени билмаса ҳам, сен одамларни бил.

* * *

У ўз сўзига ўзи хўжайин: бугун беради, эртасига қайтиб олади.

* * *

Шоир учун асосий иш – кўнгил кўзи билан кўриш; қоғозга тушириш эса – касб.

* * *

Ёлғончининг ёлғончилиги – унинг энг енгил гуноҳидир.

* * *

Худо инсонни бир умр бахт излаш азоби билан жазолаган.

* * *

Таржимондан аниқлик талаб қилинг. У чизмакаш эмас, рассом!

* * *

Шундай йилларни кўрдикки, бахтли бўлиш уят эди.

* * *

Физикада оқибат сабабга тенг. Ахлоқда ҳам шундай.

* * *

“Вақт ўтяпти!” деймиз сал ҳазинлик билан. Бу гапни инсон ўзини овутиш учун ўйлаб топган. Аслида биз ўзимиз ўтяпмиз…

* * *

Шеърни таҳлил қила бошласалар, ғашимга тегади. Баҳорги соф ҳавонинг кимёвий таркибини ҳам текшириш мумкин. Аммо, ундан кўра, шундай кўкрак тўлатиб нафас олган яхшироқ эмасми?

* * *

Шарқ шеърияти – муҳаббат ва меҳр тўла, гўзал ва ҳассос, юксак бадиий рамз ва ташбеҳларга бой, эркин, инсоний, теран фалсафий, анъанавий романтик шеърият. Қадимдан шундай. У асрлар давомида Ғарб адабиётининг романтик руҳини бир неча бор қутқариб қолди.

* * *

Ёзувчи ўз шахси ва ўзгаларнинг шахси билан бирикиб кетган – асар унинг субъекти. У бошқа ишда ҳам ишлаши мумкин, аммо унинг моҳияти, эҳтироси – ижод. Қобилияти қанча катта бўлса, шунча катта куч сарф қилади. У – беихтиёр фидойи; ҳам бахтиёр, ҳам бахтсиз – бу унинг иродасига боғлиқ эмас.

“Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетаси, 2014 йил 42-сон