VII–VIII юзйилликларга тегишли Ўрхун-Энасой битигтошлари тилини туркий тилларнинг 30 дан ортиқ тармоқларида сўзлашадиган қардош элларнинг деярли барчаси ўз тилларининг бошланғичи деб биладилар. Чуваш, ёқут (саха) каби айрим туркий элларни айтмаганда, битигтошларни синчиклаб ўқиб чиққан ҳар бир туркий эл вакили 50 - 60 % тушунади. 

Шу чоққача изланувчиларнинг кўпчилиги Тунюқуқ, Кул тегин, Билга хоқон каби йирик битигтошлар тилига таяниб, бу тилни қарлуқ, қипчоқ, ўғуз, Сибир туркийлари тилларининг барчаси учун ўртадаги тил – уларда туркий тиллар тармоқларига тегишли деярли барча ўзига хосликларни учратамиз, дейишади. Шу билан бирга, битигтошлар тилини биргина қарлуқча, ё бўлмаса, қипчоқча, ё бўлмаса, ўғузча билан боғловчилар ҳам бор ва бундай ёндашувчилар шу кунларда анчагина кўпайди. Ўрнак келтирадиган бўлсак, қозоқ турк тилбилимчиси Қаржавбой Сартқўжаўғли кейинги 20-25 йил ичида ўнлаб мақола, бир неча китоб ёзиб, “Ўрхун-Энсой битигтошларининг тили қипчоқча бўлган, қозоқча унинг тўғридан-тўғри издошидир” деб урғулаб келди. Қаржавбой оғанинг изланишлари, айниқса, янги-янги туркий битигларни топиш ва асраб-авайлашда кўрсатган жонкўярлигини ардоқлаган ҳолда, шуни айтиб ўтиш керакки, у томонидан ўртага ташланган кўзқарашларда бирёқламалик борлиги кўзга ташланади. Бундай қарашни биргина биз эмас, қозоқ бовурларимиздан чиққан кўплаб тилбилимчилари, ўрнак келтирадиган бўлсак, Олтой Омонжўлов, Напил Базилхон, Темур Козиревлар, шунингдек, Онадўли ва Озарбайжон турклари, қирғизлар ва яна бошқа изланувчилар айтиб ўтадилар. Қаржавбой Сартқўжаўғли ўз қарашларига ўрнак келтирар экан, эски турк ёзувидаги  (й¹),  (й²) ҳарф белгилари берилган ундошларни кўпчилик шундай ўқишларига қарши чиқиб, бу ҳарф белгилари сўз ўртаси ва сўз сўнггида шу йўсинда ўқилиши, сўз бошида эса ҳар иккала белгини бир ўринда “й”, бошқа бир ўринда эса “ж” деб ўқиш кераклигига урғу беради. Айниқса, у Ўрхун битигтошларини қозоқчага ўгириш чоғида ушбу белгилар билан бошланган сўзларни кўпинча “ж” деб ўқигани кўзга ташланади. Ўрнак учун, Кул тегин ва Билга хоқон битигтошларида учрайдиган “Қангым қаған учдуқда иним Кул тегин йети йашта қалды” (Отам хоқон учганда (ўлганда) иним Кул тегин етти ёшида қолди” деган сўзларни Қаржавбой Сартқўжаўғли “Қангым қаған учдуқда иним Кул тегин жити жашта қалды” деб ўқиб, қозоқчага “Акем (отам) қаған ўлгенде иним Кул тегин жетi жаста қалды” деб ўгиради [Сартқожаулы 2012: 56, 63].

Шунга ўхшаш ёндашувлар туркиялик айрим тилбилимчилар изланишларида ҳам кўзга ташланади. Бу кўзқарашни илгари сурган тилбилимчилар қуйидагича ўрнакларга таяниб, Ўрхун-Энасой битигтошларининг тили ўғузчага, айниқса, Онадўли туркларининг тилига яқин бўлган деб қарайдилар:

- Бäн (мен) сўзи. Биринчи шахс бирликда қўлланилган бу сўз бутун туркий тиллар ичида Онадўли туркчасидагина шу кўринишда қўлланилади. Тунюқуқ битигтошида “Билга Тунюқуқ бäн ўзум Табғач элинга қылынтым – мен билга (доно) Тунюқуқ Табғач элида туғилдим” сўзлари бунга улги бўла олади [Абдураҳмонов, Рустамов 1982: 71; Tekin 2003: 82]. Бироқ ўша кезда ёзилган Кул тегин, Билга хоқон битигтошларида бу олмош барча ўринларда “мäн” (мен) кўринишида ёзилган: “м(ä)н бäнгу таш тикдим – мен мангу тош тикдим (ўрнатдим)” [User 2009: 194].

–дуқ (-дук) сифатдоши ўғузчада деярли шундай: -дуқ (-дук), қарлуқ ва қипчоқ туркчаларида эса -ған (-ган). Феълдан ўтган замон сифати ясовчи –ган қўшимчасига англам – маъно бўйича яқин, бироқ бирмунча айричаликларга эга бўлган ушбу сифатдош туркман ва озарбайжон туркчаларида бироз сусайиб, ўрнида кўпроқ -ан (-эн) сифатдоши қўлланилса, Онадўли туркчасида эса –дуқ (-дук) кўринишларида сақланиб қолган: Кул тегин битигтошидаги узä кўк тäнгри асра йағыз йер қылынтуқта экин ара киши ўғлы қылынмыш “устта кўк тангри (осмон), остда қўнғир ер қилинганда, иккиси орасида киши болалари қилинган” сўзлари Онадўли туркчасига “üstte mavi gök (yüzü), altta (da) yağız yer yaratıldığında, ikisinin arasında insan oğulları yaratılmış” деб ўгирилади [Tekin 2003: 39; Содиқов 2014: 112, 117].

- “кенту” сўзи. Деярли барча туркий тилларда ўзлик олмоши “ўз” деб ишлатилса-да, Онадўли турклари бу сўз ўрнида “кенди” сўзини қўллайдилар. Шу томондан бу сўз эски туркчадаги “кенту” сўзини эслатади. Шу билан бирга, ўзлик олмоши - “ўз” ва “кенту” сўзлари битигтошларда аралаш қўлланилгани кўзга ташланади. Кул тегин битигтошида ўрин олган “тўқуз ўғуз будун кенту будунум эрти – Тўққиз ўғуз халқи ўз халқим эди”, “ўзи анча кергäк бўлмыш – ўзи андоғ керак бўлибди” сўзлари бунинг ёрқин ўрнакларидир [Tekin 2003: 39, 50].

Кези келганда шуни айтиб ўтиш керак, Ўрхун-Энасой битигтошларини ўзбек тили учун энг эски ёзма булоқ – манба ўлароқ қараб, уларни ўзбекчага ўгириш ишлари бошланганига 100 йилча бўлди. Илк бор ўтган юзйилликнинг 20-30 йилларида Туркистон жадидлари томонидан бошлаб берилган бу ишга 1960-1980 йиллар орасида, Ғани Абдураҳмонов, Алибек Рустамов, Азиз Қаюмов, бироз кейинроқ эса Қосимжон Содиқов, Насимхон Раҳмон ва яна бир неча ўнлаб юртдошларимиз ўз улушини қўшди. Тунюқуқ, Кул тегин ва Билга хоқон битигтошлари ўзбек тилига ўгирилиб, чоп этилиши сўнгида ўзбек тили дарсликларида улардан узиндилар берила бошланди. Шу йўсинда элдошларимиз битигтошлар тили ўзбекчага қанчалик яқинлиги бўйича билимларга эга бўлди. Аммо, ачинарлиси шуки, ўзбек тилбилимчилигининг улкан ютуғи деб қараса бўладиган бу каби эзгу ишлар яқин ўнйилликларда бирмунча сусайди, юртимизда бу тил бўйича изланиш олиб борувчи ёшларни деярли учратмайсиз. Ҳолбуки, Туркия, Қозоғистон, Қирғизистон каби қардош ўлкаларда кейинги ўнйилликлар ўнлаб етук олимлар етишиб чиқди. Кейинги йилларда уларда ҳам ёш изланувчилар сони озайиб кетган бўлса-да, биз ва Озарбойжондагидан анча яхши.

Ўрхун-Энасой битигтошларининг тўлақонли ўқилиши бўйича бугунги кунда улкан ютуқлар қўлга киритилиб, барча сўз ва атамаларга очиқламалар берилган. Шу билан бирга, айрим сўзларнинг тўғри ўқилиб-ўқилмагани юзасидан ҳалигача тортишувлар бўлиб келаяпти. Биринчидан, янги битигларнинг топилиши олдинлари янглиш ўқилган сўз ва атамаларни тузатиш имконини бераяпти. Иккинчидан, туркий тилларнинг турли тармоқларида, айниқса, шеваларида сақланиб қолган сўзларга таянилаяпти, бу эса шу чоққача очиқлаш қийин бўлган айрим сўзлар учун ечим бўлмоқда. Учинчидан эса айрим тилбилимчилар орасида кўп йиллардан бери ўқилиши аниқ эмас деб қаралган сўзлар юзасидан изланишлар олиб бориб, янгиликлар ва ютуқларни қўлга киритмоқда.

Ўрнак келтирадиган бўлсак, туркиялик Ҳалил Очиқгўз ўзидан юз йилча олдин даниялик Вилгелм Томсен, россиялик В.В. Радловлар томонидан Билга хоқон битигтошидаги  деб бошланган сўзларга тўлақонли ечим топди. В. Томсен томонидан “тўқуз ўғуз, ики эдизкер кулуг беглар” (тўққиз ўғузлар, йўқсиллар ва атоқли беклар) кўринишида ўқилиб, туркиялик атоқли тилчи Талат Текин томонидан “Тўқуз Ўғуз, икки эдиз, керага уйли беклар” деб очиқланган, кўпчилик томонидан қайта-қайта шу йўсинда бериб келинаётган сўзларни Х. Очиқгўз тўқ(у)з ўғ(у)з кид(и)з к(е)р(е)кул(у)г б(е)гл(а)ри “тўқуз ўғуз, кидиз керакулуг будун” (тўққиз ўғуз, кигиз ўтовли беклар) деб ўқиди [Açıkgöz 1994: 1-10]. Айрим изланувчилар бунга қарши чиққан бўлсалар-да, унинг бу ўқишини кўплаб тилбилимчилар олқишладилар. Чиндан-да, ушбу сўзларнинг ҳам ёзилиши, ҳам берадиган англами эски турк тили йўриқларига уйғун келади. Шу билан бирга, битигтошнинг кириш сўзлари “тўққиз ўғузлар, кигиз ўтовли беклар” деб бошланиши турк эл-улусларининг яшаш йўсини уйғун келади. Бироқ ўзбек тилбилимчилар ушбу очиқлама билдирилганига 30 йилдан ошганига қарамай, эски ўқишларни бериб келаяптилар.

Билга хоқон битигтошидаги иккинчи сўз “керäку” сўзи бугунги туркий тилларда бироз унутилган бўлса-да, шунга яқин англамда “ўтовнинг бир бўлаги, панжара кўринишидаги қобирға қисми” англамида қўлланилаётганига дуч келамиз. Тилимизда бу сўз “керага” кўринишида учраб, ўзбек тилининг очиқламали сўзлигида “керага – ўтовнинг четанга ўхшаб ишланган девори” деб келтирилади [ЎТИЛ 2006: 353]. Бундан минг – бир ярим минг йил илгари “кераку” “ўтов” англамини билдирганини ҳам Билга хоқон битигтоши, ҳам ХI юзйилликда ёзилган Маҳмуд Кошғарийнинг “Девону луғатит турк” (Туркий тиллар сўзлиги) орқали билиб оламиз. “Девон”да “керагу – чодир. Туркманлар наздида. Лекин кўчманчилар наздида бу қишки уйдир. Мақолда шундай келган: “кўк кирди керагу йазти” – меҳнат ва машаққат кўрди-ю, ўтовини орқасига юклаб олди” [Кошғарий 1960, I: 418]. 

Ўрхун-Энасой битигтошларида яқин йилларгача янглиш ўқилган ва туркий тилларга ўгирилганда шу йўсинда давом эттирилган сўзлардан яна бири Кул тегин битигтошида учрайдиган “тыда” сўзидир. 732 йилда иниси Кул тегин вафот этганда бутун эл қайғуриб, кўз ёш тўкканига урғу берган Билга хоқон укаси учун ўрнаттирган битигтошда шундай дейди: “анча сақынтым: кўзда йаш келсар тыда кўнгулда сығыт келсар йантуру сақынтым – андоғ ўйладим: кўзда ёш келса тийиб, сиғи келса қайтариб ўйландим” [User 2009: 451]. Бу сўзлар битигтошнинг ўзбекча ўгирмаларида қуйидагича берилган: “анча сақынтым, кўздә йаш келсәр, әтидә кöнгултә сығыт келсәр йантуру сақынтым – Шунчалик алам тортдимки, кўзга ёш келганда, азоб бериб кўнгилдан йиғи келганда қайта қайғурдим” [Абдураҳмонов, Рустамов 1982: 112]. Қ. Содиқов ўгирмасида эса қуйидагича: “anča saqïntïm közdä yaš kälsär ät ïda (?), sïğït kälsär yanturu saqïntïm – шунчалик алам чекдимки, кўзда ёш келса, азоб бериб кўнгилдан йиғи келса, қайта қайғурдим” [Содиқов 2014: 115, 121-122].

Кўринадики, битигтошдаги “тыда” сўзи бошланғичда бирмунча янглиш ўқилган, ё бўлмаса, англами – маъноси очиқланмасдан қолдирилгани учун ўзбек тилбилимчилари уни “әтидә”, ät ïda (?) кўринишларида турлича келтирганлар. Шунингдек, бу сўзнинг биринчи ҳарф белгиси битигтошда қаттиқ  (т¹) ундоши билан эмас, юмшоқ  (т²) билан ёзилгани учун изланувчиларнинг иккиланишига йўл очган. Бироқ бу ерда битигтошларда айрим ўринларда юмшоқ ва қаттиқ товушларни билдирадиган ҳарф белгиларининг ўрни алмашиб кетган ҳоллар учрашини ҳам кўзда тутиш керак бўлади.

Онадўли туркчасида учрамайдиган “тий- “тиймоқ, тўсиқ бўлмоқ” сўзи бошқа кўплаб туркий тилларда сақланиб қолган бўлиб, унинг энг эски кўриниши “тид-” бўлган. Сўз боши ва сўз ўртаси “д” ундоши “й” га айлангач, бу сўз ҳам “тий” кўринишини олган. “Тыд”га равиш (ҳол)ни билдирувчи эски туркча -а равишдоши қўшилиб, “тыда” ясалган. Бу сўз ўзбекчада “тия” (тийиб) кўринишда ишлатилади. Шу йўсинда Кул тегин битигтошидаги “anča saqïntïm közdä yaš kälsär tïda sïğït kälsär yanturu saqïntïm” сўзини  “андоғ ўйладим: кўзда ёш келса тийиб, кўнгилда йиғи-сиғи (фарёд) келса, қайтариб, ўйландим (қайғурдим)” деб ўгириш тўғрироқ бўлади. Шу ўринда айтиб ўтиш керак, эски туркча sïğït (сиғит) сўзи туркий тиллар ичида кўпроқ ўзбек тилида сақланиб қолган бўлиб, у “йиғи-сиғи” қўшма сўзида учрайди. Битигтошдаги “йантуру” сўзи эса туркий тилларнинг кўпчилигида бўлгани каби ўзбек тилида ҳам эскирган ёки бирмунча унутилган сўз саналади. Бу сўзнинг негизида “йан- ” (қайтмоқ, ёнмоқ) сўзи ётиб, яқин юзйилликларгача тилимизда “қайтмоқ” англамини ҳам билдирувчи “ёнмоқ” сўзи қўлланилиб келган [ЎТИЛ 2006: 41]. Битиктошларда кўп учрайдиган “сақын- ” (ўйламоқ) сўзи эса Олтой ва сибирлик туркийлардан ташқари, ўзбек, қозоқ, қорақалпоқ, қирғиз тилларида “соғинмоқ” (кўргиси келмоқ, қўмсамоқ) англамида ишлатилади. Қозоғистонлик Темур Козирев бу сўз ўзбек тилида 2 та англамда ишлатилишини аниқлаган: 1) соғинмоқ; 2) ўйламоқ. Ўрнак учун, “мен сенга ёмонлик соғинмайман” деганда бу сўз эски туркчадаги каби “ўйламоқ” ўрнида қўлланилади.

Бу тил бўйича изланишлар олиб бораётган ҳар қандай туркий тил эгаси битигтошларда ўз тилига яқин сўзларни топа олади. Қизиғи шундаки, Олтой ва Сибирда яшовчи олтой-киши, хакас, тува, шор, тўлангитлар тилида учраб, битигтошлардаги айрим сўзлар билан яқин ўхшашликка эга эски туркча сўзлар қарлуқ, қипчоқ ва ўғузларда учрамайди. Шунга ўхшаб ушбу учала йирик туркий тил тармоғида учраб, битигтошлардаги сўзлар билан яқин ўхшашликка эга айрим сўзлар Олтой ва Сибир турклари тилида деярли сақланиб қолмаган. Бутун туркий тилларда учрамайдиган айрим сўзлар эса узоқ кунчиқардаги яқут (саха) турклари тилида, ё бўлмаса Онадўли туркчасида учраб қолади. Шунингдек, Олтой ва Сибирликлар тилида ва Онадўли туркларида “ардоқламоқ” англамидаги “ағир- ” сўзи учраб [Хакасско-русский словарь 1953: 12; User 2009: 171], бу сўз на бошқа ўғуз тилларида – озарбайжон, туркман тилларида, на қипчоқ ва қарлуқ тилларида сақланмаган.

Шу ўринда айтиб ўтиш керак, Ўрхун-Энасой битигтошларида 1 500 га яқин сўз ва атамалар учраб, уларнинг 1200-1300 таси ўзбек тили ва унинг тармоқлари – шеваларида сақланиб қолган. Кундалик турмушда қўлланиладиган сўзлар бўлсин, иш-ҳаракат, озиқланиш ва бошқа ўнлаб йўналишларда бўлсин, эски туркча сўзларнинг кўпчилиги қандай бўлса, деярли шундайлигича ўзбек тилида яшаб келаётганига таниқ – гувоҳ бўламиз. Шунга ўхшаб бошқа туркий тилларда ҳам эски туркча сўзлар оз, ё кўп сақланиб-сақланмагани, уларнинг фоизи қанча экани бўйича аниқ бир тўхтамга келиш қийин. Чуқур изланишлар олиб борилмагани учун бу борадаги ўз кўзқарашларимизни келгусига қолдирамиз. Шу билан бирга, Ўрхун-Энасой битиктошларида ўрин олган сўзларнинг деярли 80-85 % и ўзбек тилида учрашининг негизида шу каби омиллар ётишини айтиб ўтишимиз керак бўлади:

1) ўзбек тили бундан деярли бир ярим минг йилдан бери қўлланилиб келаётган ёзма эски туркчанинг издошларидан бири;

2) ўзбек тили 3 та йирик туркий тил тармоғи – қарлуқча (тўғрироғи, “хоқония туркчаси”, эски уйғурча), қипчоқча ва ўғузчани ўзида бирлаштирган тил.

Ўзбекча Ўрхун-Энасой битигтошларида қўлланилган бир неча ўзига хосликларни яхши сақлаган:

1) сўз бошида к- ундоши қипчоқ тилларидаги каби к- ўлароқ сақланиб қолган. Ўғуз турклари тилида бу товуш кўпинча сўз бошида г- га айланади;

2) сўз боши т- ундоши қипчоқ тилларидаги каби т- ўлароқ қўлланилади. Ўғузларда бу товуш кўпинча д- ўлароқ ишлатилади;

3) сўз сўнггидаги -ғ ундоши ўзбек тилида -қ, айрим шева – тармоқларида -ғ ўлароқ қўлланилиб, қипчоқ ва ўғузларда бу товуш тушиб қолади. Ўрхун-Энасой битигтошларига хос бу каби ўзгачаликлар кўпроқ ўзбекча ва уйғурчада сақланган бўлиб, айрим ўринларда Олтой ва Сибир туркларида ҳам учрайди: сариғ – сариқ; тариғ – тариқ, қутлуғ – қутлуғ, улуғ, сучиг – чучук ва б.лар. Ушбу сўзлар туркияликлар, озарбайжонликлар, туркманлар каби ўғузлар тилида, шунингдек, қозоқ, қирғиз, қорақалпоқ, татар ва яна бири неча қипчоқ тилли турк элларида сари, тари, қутлу / қутли, улу / ули, сужи кўринишларида учрайди. Эски туркчадаги бир бўғинли сўзларнинг кўпчилиги ўзбек ва уйғур тилларида эски кўринишини сақлаб қолган: тағ (тоғ), бағ (боғ, боғлам). Бундай сўзлар ўғузчада “дағ”, “бағ”, қипчоқчада “тав”, “бав” кўринишида қўлланилади.

Қизиғи шундаки, кўпроқ Энасой ва Талас битигтошларида кўп бор тилга олинган “эсиз”, “эсиз-а” каби ҳис-туйғуни билдирадиган сўз туркий тиллар орасида энг кўп ўзбек тилида қўлланилади. Уларнинг эски туркчадаги каби 2 та англами ҳам сақланиб қолган: “эсиз бола”, “эсиз-а, яхши иш бўлмапти” ва б. Битигтошларда “қандай ачинарли, афсус” англамида келган “эсиз” сўзини Маҳмуд Кошғарий қуйидагича очиқлаган: “iсiз – сўзга кирмайдиган бебош, шўх бола” [Кошғарий 1960, I: 143]. Ўзбек тилида эса бу сўзнинг ҳам Ўрхун-Энасой битигтошларидаги англами, ҳам “Девону луғатит турк”даги англами яхши сақланиб қолган [Alimov 2013: 17-38]. Шунга ўхшаб қўшни қозоқ ва қирғиз тилларида сақланмаган, бироқ битигтошларда кўп бора тилга олинган “қазған- ” (енгмоқ, ютмоқ, эришмоқ, ғалаба қозонмоқ) сўзи ўзбек тилида шунга яқин кўринишда [ЎТИЛ 2008: 323], шунингдек, татарча “қазанув”, туркманча, Онадўли ва Озарбайжон туркларида “қазанмақ, газанмаг” кўринишларида қўлланилади.

Яна қизиқ бир ўрнак сўз, Ўрхун битигтошларида “баға” деган атоқ – унвон учраб, Маҳмуд Кошғарий, ё бўлмаса, ўша чоғлардаги туркча сўзлик ва бошқа ёзма манбаларда ўрин олмаган бу сўзни кўпчилик изланувчилар мўғулча “бага” (кичик, ёш) билан тенглаштирадилар. Бизнингча, бу сўз Хоразм ўзбек шеваларида “болалар” англамида “бағалар, бағала” кўринишда учрайдиган сўз билан битта негиздан бўлса керак (қаранг. Абдуллаев 1961: 24).

Демак, эски туркча – Ўрхун-Энасой битигтошлари ва бошқа юзлаб ёзув ўрнакларининг тили бундан бир ярим минг йилча илгари ёзма тилга айланар экан, озми-кўпми бир-биридан ажралиб турадиган туркий тил тармоқларини  қамраб олган “шеваусти” ясама бир тил эди. Атоқли немис тилбилимчиси А. Фон Габен Ўрхун ва Энасой битигтошлари орасидаги ўзгачаликлар ва уларнинг ҳар бири яна ўз ичида ўзига хосликлардан келиб чиқиб, ушбу эски туркча ёзма тилнинг  5 та шева (тармоқ) негизида юзага келганига урғу беради [Gabain 1974; Korkmaz 1995: 205-216]. Ўғуз, қарлуқ (хоқония, уйғур), қипчоқ ва Сибир турклари тиллари ўзгачаликларини ўз ичига олган бу тил Турк хоқонлиги чоғида барча учун тушунарли тил бўлиши кўзда тутилиб, туркий билгалар томонидан ишлаб чиқилган, чамаси. Шунинг учун бу тилда айрим ўринларда биринчи шахс ўзлик олмоши кўпинча “бäн”, айрим ўринларда эса “мäн” кўринишида ёзилган. Кўплаб сўз бирликлари қарлуқчага яқин “сариғ”, “улуғ”, “тағ”, “қутлуғ” кўринишида ёзилганига қарамай, сифатдош ва равишдошларда ўғузчага уйғун ўлароқ “-дуқ, -дук” (бардуқ “борган”, қылындуқ “қилинган”) кўринишларида ёзилган. Бу эса эски турк тили ўша кезлардаёқ турли тармоқларга эга бўлгани билан боғлиқ. Бошқа томондан эса ўзлик олмоши бир ерда “ўз”, бошқа бир ерда эса “кенту” деб иккита сўз билан берилишининг ўзиёқ Ўрхун-Энасой битигтошларининг тили туркий тил тармоқларини бирлаштирган “ясама ёзма тил” эканини кўрсатиб турибди.

Ғайбулла БОБОЁР,

тарих фанлари доктори, профессор