Nemislar qanday qilib sanitar tozalikka o‘rgatilgan?


Saqlash
17:06 / 13.06.2024 0 825

Germaniyada, xususan, g‘arbiy Bavariyadagi tarixiy Shvabiya aholi hududlarida sanitariya tozalikka rioya etish “tug‘ma” emas, aksincha, majburiy ravishda qadriyat va an’anaga aylantirilgan. Uzoq vaqt davomida nemislar chiqindi, kul, o‘limtiklar, suyak-sayoq va yuvindilarni devor osha ko‘chaga yoki jamoat joylariga tashlayvergan. Natijada antisanitariya sharoitlarida turli kasalliklar ko‘paygan, qishloq va shaharlarda epidemiya o‘choqlari vujudga kelgan.

 

XV asrda graf Vittemberg ushbu chiqindilar qo‘lansasidan kasal bo‘lib qoladi va u odamlar va chorva mollarining chiqindilarini qishloqdan chetroqqa yoki tungi vaqtda daryoga oqizish to‘g‘risida farmon qabul qiladi.

 

Albatta, farmon shartlarini nazorat qilish oson ish emasdi. Politsiyani har bir xonadonga yoxud fermerga biriktirish qimmat tadbir bo‘lib, huquq-tartibot idoralari xodimlari uchun korrupsiyani keltirib chiqaruvchi boshog‘rig‘i edi.

 

Shundan so‘ng graf yangi farmon chiqardi, natijada Shvabiya shaharlari to‘satdan toza bo‘lib qoldi. Farmonning mohiyati quyidagicha edi: agar qo‘shningiz bir necha hafta davomida chiqindisini tozalamagani, devordan ko‘chaga uloqtirgani yoxud belgilanmagan joyga tashlagani haqida xabar bermasangiz, unda nafaqat u, balki siz ham aybdor sanalasiz. Agar siz tegishli idoraga xabar bersangiz, unda siz qo‘shningiz mulkining bir qismiga egalik huquqini qo‘lga kiritasiz.

 

Natijada hamma qo‘ni-qo‘shni nazaridan hayiqib, o‘z mulkining daxlsizligini o‘ylab, har shanba kunlari hovlisi va shaxsiy hududini tozalab, chiqindilarni qat’iy belgilangan joyga sarishtalik bilan eltishga odatlandi.

 

Ushbu holatni bir tomondan, chaqimchilikka majburlash, shaxs erkinligini bo‘g‘ish deb talqin qilish mumkin. Boshqa tomondan esa shvabiyaliklar qisqa muddatda o‘z qishloq va shaharlarining sanitar holatini risoladagidek tartibga keltirib, butun nemis xalqiga namuna ko‘rsatdi. Natijada ma’lum vaqtdan so‘ng graf Vittembergning majburiy farmoni Germaniya milliy urf-odati va an’anasi tarkibiga ozodalik va sarishtalik fazilatini olib kirdi.

 

Islom XUSHVAQTOV

 

Jadid” gazetasi, 2024-yil 31-may, 23-son.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

16:07 / 02.07.2025 0 9
Yelib keldi

Bilasizmi?

10:05 / 20.05.2025 0 532
Farzand nega tirnoqqa o‘xshatiladi?

Qatra

12:05 / 19.05.2025 0 498
Hammani yig‘latgan vasiyatnoma

Qatra

15:04 / 17.04.2025 0 442
Marhamat aya sog‘inchi



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 225589
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 108153
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 55849
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 41247
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 40553
Xarakter

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 31859
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 30948
Kompetentlik

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 30582
Alpomish

//