Xayrlashish


Saqlash
12:11 / 20.11.2023 0 83

Xayrlashish – maʼnaviy tamoyillarga asoslanadigan xatti-harakat shakli, nutq odobi unsuri. Har qanday nutqiy muloqot turi xayrlashish bilan yakunlanadi. Xuddi salomlashishdagi singari xonani tark etuvchi yoki kim uchun maqbul boʻlsa, oʻsha shaxs birinchi boʻlib xayrlashadi. Xayrlashish shakllari ham salomlashish shakllari singari soʻz (verbal) vositasida (“xayr”, “koʻrishguncha”, “yaxshi qoling”) va noverbal – aytilgan soʻzga qoʻshimcha tarzda yengil taʼzim, qoʻl harakati va hokazo orqali namoyon boʻlishi mumkin. Xuddi shunday talab qoʻl berib xayrlashishga ham taalluqli: katta birinchi boʻlib kichikka qoʻl uzatadi. Tashrif buyuruvchining xizmat xonasidan biror ishga aloqador masala hal etilgandan keyin chiqib ketishi oldidan suhbatdoshiga stol ustidan qoʻl uzatishi nojoiz hisoblanadi. Yoshi oʻzidan katta shaxs yoki ayol bilan suhbatlashgan ijtimoiy xodim uchun eng yaxshi yoʻl quyidagilar hisoblanadi: tashrif buyurgan, xayrlashish uchun oʻrnidan turib ketishga chogʻlanganda oʻrindan turish, keksaygan, ayniqsa, nogiron kishi ketayotganda uni eshikkacha kuzatish odobdan boʻladi. Suhbatning yakuni sifatida xayrlashish bir qator oʻziga xos vazifalarni oʻtaydi: birinchidan, bu odatdagi odobga rioya etish; ikkinchidan, kommunikativ aloqani yakunlovchi bir harakat. Xayrlashish bilan suhbat yakuniga yetadi va boʻlib oʻtgan suhbat keyinchalik eʼtiborda qolishiga muayyan kafolat beradi. Oʻzbeklarga xos xayrlashish odobining milliy qadriyatlar tizimidagi oʻrni katta.

 

Urf-odatimizga koʻra, toʻgʻri xayrlashish usullariga amal qilgan odam yuksak madaniyatli, maʼnaviyatli inson (shaxs) sanaladi. Chunki kishilarning axloq-odobi haqidagi dastlabki taassurot salomlashish, muloqot (suhbat), xayrlashish vaqtida paydo boʻladi. Xayrlashish odobi insonda bolalikdan shakllantiriladi. Bunda bolaning axloqiy goʻzalligi ortadi. U taʼlim-tarbiya mevasi, insoniy fazilat boʻlib, kishining ichki dunyosini namoyon etuvchi axloqiy sifatning bir qirrasidir. Salomlashganda yoki xayrlashganda aytiladigan “Assalomu alaykum”, “Salomat boʻling” degan soʻzlarda insonlarning bir-biriga hurmat-ehtiromi, xayrixohlik izhori bilan birga teran mazmun va mulohaza mujassamlashgan. Bular mulozamatni, insonlarga boʻlgan kamoli ehtiromni bildiradi. Xayrlashish insonlarning bir-biriga mehroqi bati ifodasi sifatida tugʻiladi va xalqimiz donishmandligining timsollaridan hisoblanadi.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Qomus

11:41 / 01.12.2023 0 35
Xorazm Maʼmun akademiyasi

Qomus

10:52 / 01.12.2023 0 42
Xoʻrlik

Qomus

10:17 / 01.12.2023 0 44
Xushomadgoʻylik. Xunuklik

Qomus

10:02 / 01.12.2023 0 40
Xususiyat

Qomus

09:57 / 01.12.2023 0 33
Xushmuomalalik. Xushfeʼllik



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

20:36 / 07.12.2021 139 196464
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

20:05 / 02.12.2021 88 90451
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

11:57 / 29.12.2021 3 14248
Kompetentlik

Qomus

10:58 / 28.12.2021 4 9758
Manqurt(lik)

Bilasizmi?

11:54 / 08.11.2021 3 8124
Eng ko‘p uchraydigan 10 ta fobiya

Bilasizmi?

11:46 / 11.10.2021 4 7504
Kashtachilik san’ati tarixi haqida bilasizmi?

Bilasizmi?

18:08 / 11.03.2022 1 6447
Marg‘ilon iroqi do‘ppisi haqida 8 ta fakt