Fuqaro. Fuqaro madaniyati


Saqlash
16:11 / 16.11.2023 0 2301

Fuqaro (arabcha faqir soʻzining koʻplik shakli) – muayyan davlat Konstitutsiyasi va qonunlarida belgilangan huquqlardan foydalana oladigan, qonunlarda koʻrsatib oʻtilgan burchlarni bajarish shart boʻlgan shaxs. Oʻtmishda fuqaro oʻrnida koʻpincha tabaa, raiyat soʻzlari ishlatilgan, masalan, Alisher Navoiy asarlarida raiyat soʻzi koʻp uchraydi. Xususan, “Tarixi muluki ajam” asarida “Derlarkim, yetti yil raiyatdan xiroj olmaydi” deb yozgan. Shoʻrolar zamonida bu soʻz oʻrnida asli lotincha boʻlmish grajdan iborasi ishlatilgan, mustaqillikka erishilgach, atama sifatida fuqaro joriy etildi. Huquqiy oʻrni qonun bilan mustahkamlangan shaxsning davlat ichkarisi yoki tashqarisida boʻlishidan qatʼi nazar, maʼlum bir davlatga qarashliligiga fuqarolik deyiladi, bunday huquqqa ega shaxs fuqaro deb ataladi. Oʻzbekiston fuqarosi Respublikamiz Konstitutsiyasi va qonunlarida belgilangan huquqlardan foydalana oladi, u qonunlarda koʻrsatib oʻtilgan burchlarni bajarishi shart. Oʻzbekiston fuqarolari millati, irqi, jinsi, kasbkori, ijtimoiy kelib chiqishidan qatʼi nazar, fuqaro sifatida qonun oldida huquqan tengdirlar. Fuqarolarning oʻz fuqarolik huquqlarini bilib olishlari va himoya qilishlari hamda burchlarini chuqur anglab yetishlari uchun ularni huquqiy jihatdan tarbiyalab borish galdagi zarur vazifalardan biridir. Bu jarayon fuqarolar uchun maʼnaviy kamolot manbai boʻlishi bilan birga, taʼlim-tarbiya tizimi uchun ham doimiy amaliy faoliyatdir.

 

Fuqaro madaniyati – fuqaroning insoniy rivojlanganlik darajasi, uning ijodiy kuchi, maʼnaviyati, maʼrifati va qobiliyatining amalga oshish imkoniyatlari boʻlib, u har bir fuqaroning hayoti va faoliyatini tashkil etishda, boshqalar bilan munosabatlarini belgilashda, faoliyati yoʻnalishlarida koʻzga tashlanadi. Fuqaro madaniyati insonning maʼnaviy hayoti bilan chambarchas bogʻliq boʻlib, oʻzida insonlarning predmetli faoliyati natijalari, shuningdek, inson imkoniyatlari va qobiliyatlarini aks ettiradi. Fuqaro madaniyati nafaqat jamiyat, uning tinch-osudaligi, farovonligiga, balki shu bilan birga alohida shaxsning maʼnaviy barkamolligiga ham taʼsir koʻrsatadi. Fuqaro madaniyati ogʻzaki ijod, sanʼat, adabiyot va tarixiy merosda aks etishi mumkin. Fuqaro madaniyati koʻp qirrali tushuncha, unda insoniyat tomonidan moddiy, maʼnaviy hayotda qoʻlga kiritilgan, bilim, tafakkur, tajriba, urf-odat va anʼanalar uygʻun faoliyat tarzida namoyon boʻladi. Davlat va jamiyat taraqqiyoti, uning rivojlanish tamoyillari fuqaro madaniyati bilan uzviy bogʻliq.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

14:07 / 15.07.2025 0 16
“Kimsan” aslida kim?

Bilasizmi?

15:07 / 10.07.2025 0 268
Ozodlik haykaliga kimning yuz qiyofasi olingan?

Hikmat

10:07 / 03.07.2025 0 159
Armon bobo

Bilasizmi?

16:07 / 02.07.2025 0 130
Yelib keldi



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 225883
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 108346
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 56005
Milliy urf-odatlar

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 41351
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 40686
Xarakter

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 31961
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 31029
Kompetentlik

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 30711
Alpomish

//