Fetishizm (fransuzcha fetishisme tilsim, but) – tabiatdagi narsa va hodisalarga eʼtiqod qiluvchi diniy tasavvurlar majmui. Etnografiyada fetishizmning tavsifi xilma-xildir. Dj.Lebbok fetishizmni ibtidoiy dinda inson xohishini Xudo bajara olish imkoniyati, deb asoslagan boʻlsa, Teylor, Spenser fetishizm animizmning bir shakli, deb qayd qilgan. Fetishizm jahon dinlari tarkibida ham saqlanib qolgan. Jumladan, xristianlikda ikona va chirimay saqlanib qolgan murdani muqaddaslashtirish, buddizmda “muqaddas xovoncha oʻgʻir”, islomda “muqaddas joylar”, “qora tosh” ilohiylashtirilgan. Kishilik tarixi shuni koʻrsatadiki, har qanday predmet fetish boʻlib xizmat qilishi mumkin. Masalan, gʻaroyib shakldagi tosh, yogʻochning boʻlagi, hayvonning tishi, yaxshilab ishlangan shakl, zargarlik buyumi. Bunday predmetlar davolash, dushmandan asrash va boshqa xususiyatlarga ega deb tushunilgan. Agar biron kishi shunday predmetga murojaat etib, keyin yutuqqa ega boʻlsa, bunga oʻsha fetish yordam berdi, deb eʼzozlangan, aksincha muvaffaqiyatsiz chiqsa, bunday fetish tashlab yuborilgan yoki boshqasi bilan almashtirilgan, deya talqin etilgan. Ibtidoiy odam tasavvurida fetishlarda buyuk kuch bor, buyumlar esa jonli, deb tushuniladi. Masalan, “shamol kelmoqda”, “shamol uxlamoqda” va boshqa fetishlar davr oʻtishi bilan murakkablashib, keyinchalik tumor, sanam (but) va boshqaga murojaat etishgan. Fetishizmning asl vatani Gʻarbiy Afrika boʻlsa-da, u boshqa yurtlarga ham tarqalgan. Fetishizm jamiyatda mehnat mahsulotlarini taqsimlash, ayniqsa, qiymat va boshqaning oʻz-oʻzidan rivojlanish jarayonida ham yuzaga keldi. Jamiyatda fetishizm predmetlarning tabiiy xususiyatlari, funksiyalari yoki inson faoliyatining mahsulini, shuningdek, individning tabiiy xususiyatlarini ilohiylashtirish bilan xarakterlanadi.