Poraxoʻr(lik) – shaxsiy manfaat, gʻarazli maqsad yoʻlida har qancha tovlamachilik qilishga hoziru nozir maʼnaviy qashshoq kimsaga xos illat. Poraxoʻr uchun boshqalar, xalq va jamiyat manfaatlari hech qanday ahamiyatga ega emas. Poraxoʻr uchun, eng avvalo, axloqiy nopoklik, xushomadgoʻylik, taʼmagirlik, tovlamachilik xarakterlidir. Poraxoʻrda vijdon, insof tuygʻulari boʻlmaydi, u oʻzgalar haqi – porani olish uchun vijdonini sotadi. Taʼmagirlik, firibgarlik, aldamchilik bilan olingan pora haromdir. Qurʼoni Karimda boshqalarning haqini yeyish, pora olish – harom amal va gunoh ekani uqtirilib, bunday gunoh ishlarni qilmaslik buyurilgan: “Mol-dunyolaringizni oralaringizda nohaq – harom yoʻllar bilan yemangiz! (Yaʼni, bir-biringizning haqingizni yemang!). Va (gunoh qilayotganingizni) bilib turib, odamlarning mollaridan bir qismini harom yoʻl bilan yeyish uchun (mollaringizni pora qilib) hokimlarga uzatmang!”. Poraxoʻrning moddiy tang ahvolda yashayotgan kishilarga nisbatan taʼmagirligi qabihlikdir. Poraxoʻr pora olish, oʻz gʻarazli maqsadini amalga oshirish uchun turli yoʻllar qidiradi, u mavjud qonunlarni, tartib-qoidalarni buzadi, haqiqatni poymol qiladi, egrini toʻgʻri deydi, qalbaki hujjatlardan foydalanadi va hokazo. Poraxoʻrlik – ijtimoiy hodisa boʻlib, eng yovuz illatlardan sanaladi. Shuningdek, u – jinoyat, huquqbuzarlikning bir koʻrinishi. Poraxoʻrlikning ijtimoiy zarari jamiyat rivojlanishiga, mamlakat mustaqilligini mustahkamlash ishiga tajovuz sifatida baholanishi lozim. Poraxoʻrlikning eng xavfli koʻrinishi – davlat muassasalarida ishlayotgan, vazifasi insonlar taqdiri bilan bogʻliq, yuqori mansabda oʻtirgan rahbar shaxs tomonidan sodir etilganidir. Poraxoʻr rahbar xizmat lavozimini shaxsiy boylik orttirish manbaiga aylantiradi, u nima yaxshi-yu nima yomonligini yaxshi bila turib, ongli ravishda pora oladi. Haqiqiy insonparvar, adolatparvar, iymonli, halol rahbar hech qachon poraxoʻrlik bilan shugʻullanmaydi. Pora – bir kimsaning boshqa kimsadan uning yoki oʻzining muayyan ishini bitirib berishi evaziga, xalq va davlat manfaatlariga zarar keltirgan va mansabini suiisteʼmol qilgan holda pul yoki boshqa mol-mulk tarzida oladigan ulushi. Pora talab qilish tovlamachilik hisoblanadi. Poraxoʻrlikka nazoratsizlik, intizomsizlik, buyruqbozlik, oʻta rasmiyatchilik, odamlardagi loqaydlik kabi tartibsizliklar yoʻl ochib beradi. Bunday odamlar va illatlarning kuchayishiga mehnat jamoalari, tashkilot va muassasalarda huquqiy tartib-intizomning susayib ketgani, ayrim shaxslarning shaxsiy boylik orttirish yoʻlida oʻz nafsini tiya olmasligi, kishilardagi ijtimoiy faollik, shaxsiy jasoratning yetishmasligi sabab boʻladi. Bu zararli illatga qarshi kurashilmasa, poraxoʻr tekin boylik hisobiga gashtini suraveradi. Poraxoʻrlik bilan maʼlumotli ham, maʼlumotsiz ham, xullas, turli lavozim va mansabda ishlayotgan kimsalar shugʻullanadi. Poraxoʻr qingʻir ishlarini pinhona tarzda amalga oshirishga harakat qiladi. Jamiyatda Poraxoʻrlik illatini tugatish, undan xalos boʻlishning maqbul yoʻllaridan biri – ijtimoiy hayotda oshkoralikni oshirish, mehnat jamoalarida nazoratni kuchaytirish, bu boradagi qonun ustuvorligiga qatʼiy rioya qilish talabini oshirishdir. Poraxoʻrlikning avj olishi jamiyatni maʼnaviy inqirozga olib keluvchi sabablardan biridir.