Muruvvat – insonparvarlik, biror kishiga qilingan xolisona insoniy yordam, yaxshilik, saxovat, lutf. Muruvvat saxovat bilan uygʻun sifat, insoniy fazilat boʻlib, xalqimizga xos maʼnaviy xususiyat, milliy qadriyatdir. Muruvvatli – muruvvat koʻrsatuvchi, yaxshilik qiluvchi, saxovatpesha kishi. Muruvvat saxovatli, mehr-muhabbatli, oqibatli insonlarning nafaqat oʻz tashvishi bilan, balki oʻzgalar tashvishi bilan ham yashashida, ularning kimgadir moddiy va maʼnaviy koʻmaklashishi, xayru ehson qilish, koʻnglini koʻtarish singari insoniy xatti-harakatlarida namoyon boʻladi. Bunday insonlar kam taʼminlangan, boquvchisini yoʻqotgan muhtojlarga, nogironlarga, yetimlarga moddiy yordam berish bilan birga, bu kabi ezgu amallarni bajarishni oʻz insoniy burchi, deb biladi. Mehr-muruvvat, saxovat koʻrsatuvchi insonlar hamisha el oʻrtasida hurmat-eʼtiborga sazovor boʻlib, xalqimizning duosini olib kelgan. Alisher Navoiy bir sheʼrida muruvvat haqida quyidagicha yozadi: “Muruvvat – barcha bermakdur, yemak yoʻq, // Futuvvat – barcha qilmoqdur, demak yoʻq”. Shoir nazdida muruvvat odamgarchilik yuzasidan qilingan yaxshilik, saxovat, himmatdir, oʻzida bor narsalarni muhtojlarga berish, yemay yedirish, kiymay kiydirish muruvvat sanaladi. Futuvvat esa barchaga yaxshilik koʻrsatish, ammo evaziga hech narsa talab, taʼma qilmaslikdir. Sharq donishmandlari hikmatlarida ifodalanishicha, toʻrt narsa kishining muruvvatidan sanaladi: tilining rostgoʻyligi, birodarlarining xato-kamchiliklarini kechirishi, ahli zamonining taniqli kishilariga saxovat qilishi, tanish va qoʻshnilarga ozor berishdan tiyilishi (Hasan Basriy); Kimning himmatiyu muruvvati qanchalik koʻp boʻlsa, shunga yarasha odamlar uning qaygʻusiga sherik boʻladi, hamdardlik bildiradi (Abulqosim Zamahshariy).

Yurtimizda istiqlolning ilk yillaridan xalqimizning azaliy anʼana va qadriyatlariga asoslanadigan, koʻpchilik manfaatlari inobatga olinadigan ezgu tadbir – har yilni muayyan nom bilan atash anʼanaga aylangan. Chunonchi, 2004-yilning “Mehr-muruvvat yili” deb eʼlon qilinishi yurtimizda bunday umuminsoniy qadriyatlar hamisha ustuvor boʻlib qolishini yana bir bor tasdiqlaydi. Mehr va muruvvat birikmasi tarkibidagi “Muruvvat” soʻzi saxiylik, odamgarchilik va saxovat maʼnolarini bildiradi. Aslida, bu maʼnolar oʻzaro juda yaqin va mushtarak. Masalan, insonda sahiylik boʻlmasa, odamgarchilik, saxovat ham boʻlmaydi. Faqat mard insongina ojiz va muhtojlarga yordam berishi, peshona teri bilan topgan boyligini boshqalar bilan baham koʻrishi mumkin. Binobarin, muruvvat – insondagi eng yaxshi fazilatlar ifodasi, joʻmardlik belgisi. Taʼkidlash lozimki, muruvvat turli shakllarda namoyon boʻladi. Masalan, gʻarib va ojiz kimsaning koʻnglini koʻtarish ham muruvvat belgisi. Yetim-yesirlar, keksa va nogironlarning boshini silash, topgan boyligidan bir qismini nogironlarga ulashish – bu ham muruvvat Demak, muruvvat moddiy yordamdangina iborat emas. Aslida mardlik va olijanoblikning har qanday koʻrinishi – muruvvatdir. Bilmasdan notoʻgʻri ish qilgan odamni kechirish, yoshlarning xato-kamchiligini bilib-bilmaslikka olish, ammo mavridi kelganda, buni nozik ishoralar bilan tushuntirib qoʻyish – bu ham muruvvatning bir koʻrinishidir.