
Amir Temur yoquti dunyoga mashhur toshlardan biri hisoblanib, uning birinchi egasi Sohibqiron bo’lgani uchun shunday nomlangan. Biroq uning yoqut deyilishi noto‘g‘ri. Aslida ushbu tosh qizil shpinel (tabiatda yana qora, ko‘k, jigarrang va pushti ranglarda uchraydi) bo‘lib, uning xususiyatlarini o‘rgangan olimlar 1851-yilda shunday xulosaga kelishgan. 361 karat og’irlikdagi Amir Temur yoquti ustida uning egalari bo‘lmish oltita ism o‘yib yozilgan:
1. Temuriy, Mirzo Ulug‘bek (1449-yildan avval)
2. Safaviy, Shoh Abbos I (1617)
3. Boburiy, Jahongir (1621)
4. Boburiy, Shohjahon (sanasiz)
5. Boburiy, Olamgir (Avrangzeb) (1659–1660)
6. Durroniy, Ahmadshoh (1754–1755)
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, tosh ustiga o‘yilgan barcha ism-shariflar saqlanib qolmagan. Gap shundaki, Temur yoqutining yangi egasi o‘z ismini avvalgilarni o‘chirish evaziga o‘ydirgan. Avvaliga 1398-yili Amir Temur o‘z ismini bitgan bo‘lsa, so‘ng uning to‘rtinchi o‘g‘li Shohrux Mirzo, keyin Mirzo Ulug‘bek, Abbos I, Boburiy hukmdorlar – Jahongir, Shohjahon (toshda u Sohibqironi Soniy tarzida keladi), uni taxtdan ag‘dargan o’g’li Avrangzeb, Muhammad Farruh Suyar, Nodirshoh, Ranjit Sinh galma-galdan ismlarini o‘ydiradilar.
1849-yil Lahordagi Ost-Indiya kompaniyasi askarlarining bosqinchilik harakatlari paytida tosh inglizlar qo‘liga o‘tadi. Ammo u zargarlar tomonidan topilib, ustidagi bitiklari o‘qilmaguniga qadar Britaniya xazinalarida yotadi. Toshga bitilgan haqiqatlar ochilgach, u ingliz qirolichasi Viktoriyaning qo‘liga kelib tushadi va Bukingem saroyining Hind xonasida uzoq yillar saqlanadi. Ma’lumotlarga ko’ra, ayni vaqtda “Temur yoquti” Britaniya taxtiga tegishli emas, uni quvaytlik shayx Nosir as-Sabah sotib olgan.
Bilasizmi?
Bilasizmi?
Bilasizmi?
Bilasizmi?
Bilasizmi?
Bilasizmi?
Qatra
Hikmat
Qomus
Qomus
Qomus
Qomus
Qomus
Qomus
//
Izoh yo‘q