Badgumonlik


Saqlash
18:05 / 16.05.2023 0 593

Badgumonlik (forscha bad – yomon; gumon; faraz, fikr, shubha; lik – ot yasovchi qoʻshimcha) – shubhalanish, hadiksirash, ishonmaslik holatini ifodalovchi tushuncha. Badgumonlik asosan inson feʼli bilan bogʻliq boʻlib, xalqimiz tafakkurida odamning yomon feʼlidan kelib chiqadigan salbiy illat hisoblanadi.

 

Bu holat xalqimizning “Gumon doʻstdan ajratar”, “Gumon imondan ajratar”, “Gumondor koʻngildan gumon arimas” kabi maqollarida qoralangan. Maʼrifatparvar bobomiz Abdulla Avloniy badgumonlikni ahmoqlik belgisi sifatida quyidagicha taʼriflaydi: “Hamoqat aql va maʼrifatning kamligindan hosil boʻladurgon eng yomon xulqlardan biridur... Ahmaq kishilarni(ng) bir ishda aqliy va naqliy dalillar ila koʻndirib boʻlmas”. Badgumonlik gʻaraz, gʻayirlik, koʻngil qoralik, gʻiybat, chaqimchilik koʻrinishida ham namoyon boʻladi. Badgumonlik kishining nafsoniyati, iffatiga tegadi, koʻnglini chilparchin qiladi. Bu borada Bedil shunday deydi: “Yomon soʻzlar ilan dillarga zahmat bermagil, Bedil, Na yerda toshni jinsi boʻlsa, boʻlgʻay shishaga dushman”. Oʻzgalarning badgumonligiga uchragan kishi ruhiy muvozanatini yoʻqotadi, odamlarga boʻlgan ishonchi soʻnadi, oʻzini behuda haqoratlangan hisoblaydi, natijada u jamiyatdan ajralib, odamovi boʻlib qolishi, hatto atrofdagilarga nisbatan dushmanlik hissini tuya boshlashi mumkin. Shuning uchun ham behuda badgumonlik barcha xalqlarda maʼnaviyatga zid yomon illat sifatida qoralab kelingan.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

17:11 / 21.11.2024 0 142
“Tarif”ning ta’rifi va tarixi

Qatra

17:11 / 21.11.2024 0 389
Yoshlar yomonlanadigan davralarda o‘tirmayman

Bilasizmi?

10:11 / 20.11.2024 0 148
“O‘dag‘a”ning o‘dag‘aylagani

Qatra

21:11 / 11.11.2024 0 222
Moʻjizaning bahosi

Qatra

15:11 / 08.11.2024 0 533
Ota va yetti o‘g‘il hikoyasi

Bilasizmi?

23:11 / 01.11.2024 0 954
“Birpas”mi, “ikkipas”?..



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 218740
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 104490
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 34155
Milliy urf-odatlar

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 27314
Kompetentlik

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 26544
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 25139
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 24852
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 21703
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

//