Aymoq


Saqlash
17:05 / 02.05.2023 0 825

 

Aymoq – moʻgʻil va turkiy xalqlarda qadimgi yirik urugʻlardan ajralib chiqqan, turli-tuman hududlarda yashasa-da, oʻzaro qonqarindoshlik asosida bogʻlangan insonlarning ijtimoiy birligini anglatuvchi tushuncha.

 

Aymoq atamasi bugungi kunda Buryatiya va Oltoy oʻlkalarida kichik maʼmuriy hududlar – tuman maʼnosida ishlatiladi. Bu soʻz moʻgʻil tilida ham boʻlib, nisbatan kattaroq maʼmuriy-hududiy birlikni bildiradi. XV– XVI asrlarda Fargʻona vodiysi va Qashqadaryo vohasida yashagan turkiy qabilalardan biri aymoqlar deb atalgan. Asrlar oʻtishi bilan ular millatimiz tarkibiga singib ketgan. Faqat kichik bir boʻlagi asrimiz boshlarigacha oʻz nomini saqlab kelgan. 1924-yilgi aholi roʻyxati maʼlumotlariga koʻra, oʻsha vaqtda hozirgi Qashqadaryo viloyati hududida yashagan kishilardan 4 mingga yaqini oʻzini aymoq urugʻining vakili deb koʻrsatgan. Aymoq atamasi bir qancha qabila va urugʻlar ittifoqi maʼnosida hozirgi Afgʻonistonning shimolida yashovchi baʼzi kishilarga nisbatan ham ishlatiladi. Bu yerdagi aymoqlar tarkibiga fors tilida soʻzlashuvchi aholi ham kiradi. 1959-yilgi aholi roʻyxatiga koʻra, Afgʻonistonda 50 ming, Eronda 30 ming Aymoq urugʻiga mansub aholi yashagan. Tarkibida aymoq soʻzi ishtirok etadigan urugʻ-aymoq atamasi oddiy muloqot jarayonida barcha qarindosh-urugʻlar majmuasini ifoda etadi. Ammo rasmiy nutq va rahbarlik faoliyatida bu tushuncha kadrlarni qarindoshlik, oilaviy yaqinlik asosida tanlash va mansabga koʻtarishdek salbiy holatni bildiradi.

Izoh yo‘q

Izoh qoldirish

So‘nggi qo‘yilgan

Barchasi

Bilasizmi?

17:11 / 21.11.2024 0 27
“Tarif”ning ta’rifi va tarixi

Qatra

17:11 / 21.11.2024 0 22
Yoshlar yomonlanadigan davralarda o‘tirmayman

Bilasizmi?

10:11 / 20.11.2024 0 97
“O‘dag‘a”ning o‘dag‘aylagani

Qatra

21:11 / 11.11.2024 0 198
Moʻjizaning bahosi

Qatra

15:11 / 08.11.2024 0 516
Ota va yetti o‘g‘il hikoyasi

Bilasizmi?

23:11 / 01.11.2024 0 933
“Birpas”mi, “ikkipas”?..



Ko‘p o‘qilgan

Barchasi

Qatra

01:12 / 08.12.2021 143 218671
Oppoq qog‘oz va qora dog‘

Hikmat

01:12 / 03.12.2021 88 104451
Eshikka osilgan taxtacha

Qomus

22:08 / 04.08.2023 4 33605
Milliy urf-odatlar

Qomus

16:12 / 29.12.2021 4 27250
Kompetentlik

Qomus

17:09 / 18.09.2023 0 26260
Nutq. Nutq madaniyati. Nutq odobi

Qomus

17:04 / 17.04.2023 1 24761
Xarakter

Qomus

17:05 / 03.05.2023 1 24721
Alpomish

Qomus

20:07 / 28.07.2023 5 21618
Mehmon. Mehmondorchilik odobi. Mehmondo‘stlik

//