O‘zini o‘zi boshqarish – ma’naviyatning keng miqyosli vazifalaridan biri sifatida har bir shaxs va butun jamiyatni to‘g‘ri yo‘lga solish uchun xizmat qiladi. Ahloqiy ma’nodagi o‘zini o‘zi boshqarish odamlardagi nafsni jilovlash, salbiy oqibatlarga olib keladigan xatti-harakatlarning oldini olish, individning o‘zini o‘zi boshqarishi, axloqning insonparvar me’yorlarini hayotga tatbiq etish kabi masalalarni hal etishga qaratilgani bilan muhimdir.

Bunda odamlarning axloqi va o‘zaro munosabatlari jamiyat fikri hamda shaxsning axloqiy o‘z-o‘zini baholashi asosida ma’qullash yoki tanbeh berish yordamida boshqariladi. O‘zini o‘zi boshqarish ildizlari qadimgi davrlarga borib taqaladi. Qadimgi Rimdayoq bu boshqarish turi mustaqil faoliyat sifatida tan olingan. O‘zini o‘zi boshqarish, avvalo, qon-qardosh jamoa – oilada shakllanadi. O‘zini o‘zi boshqarish ma’naviy hayotda ham keng tarqalgan bo‘lib, mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish, shaxs o‘zini o‘zi boshqarishi, oila o‘zini o‘zi boshqarishi va hokazo mavjud.

O‘zini o‘zi boshqarish xalq turmush tarziga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Siyosiy jihatdan o‘zini o‘zi boshqarish esa turli jamoat birlashmalari, nodavlat tashkilotlari faoliyatida o‘z ifodasini topadi. O‘zini o‘zi boshqarish – bu ijtimoiy ishlar yuzasidan yig‘ilishda kelishib yoki saylangan vakillar yordamida qarorlar qabul qilishdir. Shuningdek, mamlakatimizda mahalla o‘zini o‘zi boshqarish tuzilmasi sifatida oiladan fuqarolik jamiyatiga o‘tish uchun axloqiy ko‘prik vazifasini o‘taydi. Bunday tuzilma, o‘ziga xos noyob ijtimoiy institut Gʻarb olamida yo‘q. Bu hol mamlakatimizda fuqarolik jamiyatiga o‘tish jarayonining jadallashuvi va oson kechishiga xizmat qiladi. Shu ma’noda, mahallani o‘zini o‘zi boshqarish maktabi, ta’bir joiz bo‘lsa, demokratiya darsxonasi, deb atash mumkin.