Ofisdagi qulay sharoit, yuqori maosh, ahil jamoa – asosan shu kabilar ish samaradorligini oshiruvchi omil sifatida sanaladi. Biroq ulardan kam boʻlmagan taʼsirga ega yana bir muhim jihat bor: xodimga beriladigan erkinlik va moslashuvchan ish grafiki. Bir qator Yevropa mamlakatlarida rasmiy ish kunlari haftasiga 4-5 kun, 23 soatdan 36 soatgacha vaqtni tashkil etadi. Yaʼni xodim kuniga oʻrtacha 4-7 soat vaqtini professional faoliyatiga sarflaydi. Buning evaziga ular maksimal samaradorlik va yuqori natijalarni koʻrsatishi amaliyotda sinalgan.

Quyida OECD Compendium of Productivity Indicators 2025 kuzatuvlariga koʻra qisqa ish haftasiga ega 5 mamlakatni sanab oʻtamiz.

Niderlandiya

Work-life balance madaniyati yuqori boʻlgan Niderlandiya aholisining ish grafiki haftasiga 4-5 kun, 23-30 soatni tashkil etadi. U yerda toʻliq boʻlmagan bandlik turi ayniqsa, yosh ota-onalar orasida keng tarqalgan. Mutaxassislar fikricha, bunday yondashuv stress darajasini kamaytiradi, aholi salomatligini yaxshilaydi va hayotdan qoniqish hissini orttiradi. Aholi kam vaqt ishlashiga qaramay, samaradorlik darajasi, shu bilan birga, mamlakat iqtisodi ham stabil holatda.

Daniya

Daniyaliklar haftasiga 4-5 kun, 32-33 soatgacha ishlaydi. Qisqa ish soatlariga qaramay datchanlar ishni samarali tashkil eta olishi tufayli barcha vazifalarini belgilangan muddatga qadar bajarishga ulguradi. Mamlakatda ish beruvchi va ishchi oʻrtasida mustahkam ishonch mavjud. Kuchli ijtimoiy himoya va uzoq muddatli taʼtillar boʻlsa, motivatsiyani saqlab qolish va charchoqni yengishga yordam beradi.

Norvegiya

Norvegiyada ish kunlari haftada 5 kun, umumiy ish vaqti boʻlsa 33 soatni tashkil etadi. Haftalik oʻrtacha 33 ish soati mamlakatda yuqori darajali avtomatizatsiya va samaradorlikni taʼminlaydi. Norvegiyaliklar boʻsh vaqtlarini juda qadrlaydi, davlat boʻlsa moslashuvchan ish tartibini faol qoʻllab quvvatlaydi. Bunday yondashuv mamlakat korxonalarida xodimlar faolligini oshirib, malakali kadrlarni saqlab qolishga yordam beradi.

Shvetsiya

Shvetsiyada ish haftasi 5 kun, oʻrtacha 36 soatni tashkil etadi. Shu bilan birga, mamlakatda 6 soatli ish kunini eksperiment qilayotgan kompaniyalar ham bor. Maqsad – xodimlar salomatligini yaxshilash va ularning charchoq darajasini kamaytirishdir. Natijalar boʻlsa samaradorlik va ishdan qoniqish darajasining ortganini koʻrsatgan.

Germaniya

Haftada 4-5 kun, 34-35 soat (baʼzi manbalarda oʻrtacha 29 soat) ishlaydigan nemislar asosiy eʼtiborni ish vaqtiga emas, ish sifatiga qaratadi. Davlat ishchilarni moslashuvchan ish grafiki va taʼtillar bilan qoʻllab-quvvatlaydi. Bu esa mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi.