Маргинал шахс


Сақлаш
17:02 / 24.02.2023 0 830

Маргинал шахс – (лотинча marginalisаросатдаги шахс) – муайян ижтимоий гуруҳлар ўртасидаги оралиқ вазиятни эгаллаган индивид ёки бирор табақа, қатламга мансуб бўлмаган индивидни ифодаловчи атама. Маргинал шахс атамаси америкалик социолог Р.Парк томонидан ХХ асрнинг 20-йилларининг иккинчи ярмида мулатларга нисбатан илк бор қўлланган. Унинг фикрича, жамиятда эгаллаб турган мавқеига кўра ўзига хос хусусиятларга, яъни безовталик, тажовузкорлик, шуҳратпараслик, қизиққонлик, тортинчоқлик ва эгоистик жиҳатларга эга бўлган кишилар маргинал шахслардир.

Маргиналлик ҳолати индивид ёки гуруҳнинг руҳияти, мақоми, жамиятда тутган ўрнига муайян таъсир ўтказиб, уларнинг ижтимоий-сиёсий хулк-атворида яққол намоён бўлади. Маргинал шахс ва маргиналлик кўпроқ қолоқ мамлакатлар ижтимоий ҳаётига хос ҳодиса бўлиб, айрим ҳолларда жамият тараққиётига, унинг иқтисодий ва сиёсий барқарорлигига хавф туғдиради. Масалан, Бангладеш, Бирма, Шри-Ланка сингари Осиё ва бир қатор Африка давлатларида маргинал қатламлар таъсир кучига эга бўлиб, давлат тўнтаришлари, миллий-этник тўқнашув-можаролар, уюшган жиноятчиликнинг авж олиши, яъни ижтимоий барқарорликнинг издан чиқишига сабаб бўлади. Шундай қилиб, маргинал шахс деганда мамлакат аҳолиси маълум бир қисмининг «аросатда қолган», ўз ижтимоий гуруҳидан бегоналашган, бошқа ижтимоий гуруҳга қўшилиб, унинг таркибида ўз ижтимоий мақомига эга бўлмаган, ҳуқуқий ҳолати ноаник ёки ҳақ-ҳуқуқлари аниқ белгиланмаган гуруҳ ёки шахс тушунилади.

Изоҳ йўқ

Изоҳ қолдириш

Сўнгги қўйилган

Барчаси

Биласизми?

10:05 / 20.05.2025 0 75
Фарзанд нега тирноққа ўхшатилади?

Қатра

12:05 / 19.05.2025 0 81
Ҳаммани йиғлатган васиятнома

Қатра

15:04 / 17.04.2025 0 136
Марҳамат ая соғинчи

Биласизми?

10:04 / 08.04.2025 0 167
Нархнинг навоси



Кўп ўқилган

Барчаси

Қомус

15:04 / 19.04.2023 0 10154
Жадидчилик

Қатра

20:08 / 18.08.2022 15 5501
Илк ватан

Қатра

01:01 / 10.01.2022 7 5061
Бир қоп ун

Қомус

22:08 / 04.08.2023 0 4838
Миллий урф-одатлар

Қатра

17:08 / 21.08.2022 6 4482
Тинчлик

Қатра

01:01 / 18.01.2022 2 3622
Ўқиш пули

Қомус

15:04 / 18.04.2023 0 3500
Радикализм

//