Витализм


Сақлаш
16:02 / 22.02.2022 0 934

 

Витализм (лот. vitalis - ҳаётий) - тирик табиатнинг нотирик, жонсиз та- биатдан сифат жиҳатидан фарқланиши, ҳаётий жараёнларни ноорганик олам кучлари ва қонунлари билан алмаштириб бўлмаслиги, ҳаётий жараёнларнинг тирик мавжудотларга хос бўлган ўзига хос номоддий асос: “ҳаётий куч”, “руҳ”, “энтелехия” ва ҳ.к. белгиланиши тўғрисидаги таълимот. Бундай қарашлар антик даврдаёқ Пифагор, Афлотун, Арасту асарларида илгари сурилган. Фалсафада витализмга идеалистик ҳамда табиий-илмий ёндашувлар мавжуд. Витализм ҳаётий фаолиятни табиий-илмий талқин қилиш механизмига қарши бўлиб, тирик мавжудотларнинг тизим сифатида мақсадга мувофиқ бўлмаслиги ва механикага хос бўлмаган тараққиёт ва хулқ-атвор жиҳатларига эга эканини эътироф этади. Витализм учун тирик мавжудотлар ўзига хослигини мутлақлаштириш, улардаги биологик ва кимёвий қонуниятларни инкор этиш, ҳаётий ҳодисаларни табиий-илмий асосда талқин этишга имкон берадиган биологик назарияларга салбий муносабатда бўлиш хосдир. Чунончи, витализмнинг йирик вакилларидан бири бўлган Дриш Ч. Дарвиннинг эволюцион назарияси ҳамда Г. Менделнинг ирсият концепциясига кескин қарши чиққан.

Изоҳ йўқ

Изоҳ қолдириш

Сўнгги қўйилган

Барчаси

Қатра

11:09 / 17.09.2025 0 105
Қаҳрамон

Биласизми?

14:07 / 15.07.2025 0 276
“Кимсан” аслида ким?



Кўп ўқилган

Барчаси

Қомус

15:04 / 19.04.2023 0 12368
Жадидчилик

Қатра

20:08 / 18.08.2022 15 6014
Илк ватан

Қомус

22:08 / 04.08.2023 0 5590
Миллий урф-одатлар

Қатра

01:01 / 10.01.2022 7 5352
Бир қоп ун

Қатра

17:08 / 21.08.2022 6 4805
Тинчлик

Қомус

15:04 / 18.04.2023 0 4312
Радикализм

Қатра

01:01 / 18.01.2022 2 3758
Ўқиш пули

//