Cабр (арабча аччиқ, чидам, бардош) – инсон маънавиятининг таркибий қисми бўлиб, ошиқмасдан кутиш ёки ўзини тия олиш, тоқат, чидам-бардош, ирода ва қаноат қилиш маъносини англатади. Сабр кишиларнинг турли-туман зиддиятли воқеа-ҳодисаларга бардош қила олишини ҳам ифодалайди. Сабр – юксак маънавият тушунчаси, ақл ва маданият белгиси, бошқаларнинг фикри ва эътиқодига ҳурмат ифодаси ҳисобланади. Мураккаб ижтимоий, иқтисодий, маънавий муаммоларга нисбатан бағрикенглик билан муносабат билдириш ва хатти-ҳаракатдаги холислик шахснинг сабри, маънавияти юксаклигидан далолат беради. У узоқ йиллар мобайнида оила, жамоа, ижтимоий шароит, мавжуд анъаналар таъсирида шаклланади. Сабр исталган даражадаги раҳбар учун фавқулодда муҳим аҳамият касб этади. Зеро, инсоннинг турли вазиятдаги ҳам ижобий, ҳам салбий жиҳатларни фарқлаш уқуви, адолатли баҳо бериш лаёқати жамоада соғлом ижтимоий-руҳий муҳитни таъминлайди. Сабр фақат айрим шахсга хос хусусият сифатида эмас, балки айрим кишилар, ғоялар, вазиятларга муносабатда намоён бўладиган жамоага хос хусусият сифатида ҳам қаралади. «Cабр таги – сариқ олтин», «Cабрлига ош, сабрсизга тош», «Cабр қилсанг, ғўрадан ҳалво битар», «Сабр дори каби аччиқ, оқибати шириндир» каби соф ўзбекона мақоллар замирида не-не улуғ донишмандларнинг, неча-неча асрларнинг хулосалари мужассамлашган. Ота-боболаримиз бундай ҳикматларга ишониб, уларга амал қилиб яшаган. Яъни, сабр чидамли бўлиш, оғир ҳолатлар юз берганда, инсон уларга бардош қилиб, ўзини йўқотмаслиги, ножўя сўзлардан, ўринсиз ҳаракатлардан ўзини тийишидир. Зеро, бу дунё имтиҳонлар оламидир. Инсон ҳаётда турли ҳолатларга дуч келади. Баъзи ҳодисалар кишини шодлантирса, бошқалари ғамга солади. Cабрсизлик ҳаётда хунук оқибатларга олиб келиши мумкин. Ишнинг баракаси ҳам сабр билан боғлиқ. Кўпинча тилимизда таҳлил этилаётган тушунча «Cабр-қаноат» тарзида биргаликда ишлатилади. Бу бежиз эмас. Чунки сабр учун қаноат, қаноат учун сабр керак. Бироқ сабр билан қаноатни бир нарса деб тушунмаслик лозим. Қаноат асосан, борлик-йўқликка кўниш, оз нарса билан тирикчилик ўтказишни англатса, сабр бошга тушган кулфат, ғам-ғусса, азоб-уқубатга чидашни, ҳар қандай ҳодисанинг натижасини кута олишни билдиради.