Кийиниш маданияти – инсоннинг ташқи қиёфаси, шунингдек, маънавий дунёси, эстетик диди, ахлоқий сифатлари ва ақлий салоҳиятини ифода этадиган тушунча. Кўҳна битикларда кийим билим, дид, фаросат, уят каби инсоний фазилатлар билан боғлиқ ҳолда талқин этилган. Кийим – инсон маданий даражасининг асосий белгиларидан бири. Кийиниш маданияти инсоннинг гўзаллик, нафосат, назокат, одоб борасидаги қарашларини акс эттиради. Шунинг учун баъзи халқларда «Кийимига қараб кутиб оладилар», деган нақл бор. Кишининг кийинишига қараб, унинг нафақат маънавий-маданий даражаси, балки моддий аҳволи, касби, мавқеи, ҳатто эътиқодини ҳам аниқлаш мумкин. Ўтмишда кўпгина мамлакатларда турли тоифа ва табақа вакилларининг ўзига хос кийиниш усули белгилаб қўйилган. Ҳаёт суръати тезлашган, ўзаро мулоқотга жуда оз вақт сарфланаётган ҳозирги замонда киши ўзини, ўз ақлий салоҳиятини тўлиқ намоён этишга имконияти чеклангани туфайли баъзан фақат кийиниш маданияти орқали жамоатчиликда яхши таассурот қолдириш имкониятига эга бўлиши мумкин. Шунинг учун кийиниш маданияти бугунги кунда алоҳида илмга айланган. Амалий кийимшуносликда имижни яратиш билан боғлиқ муаммолар ўрганилади. Кийимга нафақат қулай, фойдали жиҳатлари, балки ўзгалар билан мулоқотда шахснинг ўзлигини намоён этиш нуқтаи назаридан ҳам ёндашилади. Имиж бўйича мутахассислар атрофдагиларда яхши таассурот уйғотишнинг асосий воситаси қаторида кийиниш маданиятини тилга олишлари бежиз эмас.

Киши учун энг яхши визит карточкаси – унинг ташқи қиёфаси, яъни кийимидир. Кийим-бошнинг ҳар бир унсури атрофдагиларда ижобий ёки салбий таассурот уйғотиши мумкин. Маданиятли, маънавиятли инсон мулоқот чоғида кийиниш одобига ҳам риоя этади. Кишининг қиёфаси, кийимбоши у ҳақда фақат яхши таассурот қолдириши керак. Кийим одамнинг кайфияти ва руҳий ҳолатига таъсир этиб, унинг хатти-ҳаракати, феъл-атворини ҳам ўзгартиришга қодир. Кийиниш маданиятига эътиборсизлик, нотўғри танланган, ташқи кўринишга мос келмаган уст-бош кишини ноқулай аҳволга солиш билан бирга, ўзига нисбатан ишончсизликни ҳам келтириб чиқариши мумкин. Кийиниш маданиятига риоя этган киши ўзлигини англаган одамдир. Кийиниш маданияти «мода» тушунчаси билан боғлиқ. Ҳар бир даврнинг ўз модаси бўлади. Киши модага биноан кийинар экан, замон ва маконга, яъни ўз даври ва жамиятда эътироф этилган урф-одат ҳамда қоидаларга мослигини намойиш этади. Мода талабларига қараб кийинишни асло унинг кетидан қувиш, модапарастликка берилиш сифатида тушунмаслик керак. Акс ҳолда киши ёши, гавдаси, характери ёки иқлим, йил фасли ва борган жойига (театр, тўй, аза, мажлис, хизмат жойи ва ҳоказолар) мос бўлмаган уст-боши билан кулгили аҳволга тушиши мумкин.

Кийиниш маданияти кишининг дидини билдиради. Дид кишининг ўзига ярашадиган ҳамда ўзи ва ўзгаларга ёқадиган кийим танлашда яққол кўринади. Чунки инсон мода учун яшамайди, аксинча, мода инсон учун яратилади. Кишининг диди кийим-бош услубини танлаш қоидаларини қай даражада билишига боғлиқ. Биринчи қоида кимлар билан мулоқот қилиши ва ўзи ҳақида қандай таассурот уйғотмоқчи экани билан боғлиқ. Кийиниш маданияти ҳам санъат, маълумки, ҳар қандай одам ўзини, ўзлигини намойиш этишга, одамлар қалбига йўл топишга ҳаракат қилади. Масалан, расмий учрашув ёки музокара пайтида умумэътироф этилган қоидаларга риоя этиш лозим. Тантанабоп кийимни ишчан мулоқот пайтида кийиш кишининг маданияти ҳақида салбий фикр уйғотиши мумкин. Худди шундай, «кўча кийими»да театрга бориш ҳам нотўғри. Иккинчи қоида: кийимнинг мақсадга мувофиқлиги. Киши кўзланган мақсадга яраша кийинган бўлиши лозим. Учинчи қоида: танланган кийим-бош одамнинг ҳақиқий қиёфасига, маънавий дунёсига мос бўлиши керак. Бунинг учун инсон ўзига тўғри, холисона баҳо бера олиши керак. Француз ёзувчиси Оноре де Бальзак бу борада қуйидагиларни ёзган: «Зиқна бой бўлиб ҳам, исрофгар камбағал бўлиб кўриниш ҳам бир хилда ёмон... Ўта шуҳратпараст бўласизми ёки ўта камтар, сиз бирлик қонунини бузасиз, бунинг оқибатида эса, сизнинг имкониятларингиз билан ташқи қиёфангиз ўртасидаги мувозанат бузилади». Хуллас, кийиниш маданияти инсоннинг маънавий дунёси ва ҳақиқий қадр-қиммати унинг модага мос ва қимматбаҳо кийинишида эмас, аввало, ораста, тоза, тартибли, ўзига ярашадиган кийинишида намоён бўлади.