Xalq demokratik partiyasining parlamentdagi fraksiyasi Homiladorlik va tug‘ish nafaqasi xodim davlat yo nodavlat tashkilotda ishlashidan qat’i nazar, barcha ayollar uchun kafolatli ravishda davlat tomonidan to‘lanishi kerak, deya taklif bildirmoqda.

Oliy Majlis Qonunchilik palatasida “2022 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to‘g‘risida”gi qonun loyihasi, shuningdek, ushbu hujjat bilan birga taqdim etilgan 2022–2024 yillarda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari ko‘rib chiqildi.

“Bugungi kunda byudjet tashkilotlarida ishlovchi ayollarga homiladorlik va tug‘ish nafaqasi davlat tomonidan to‘lanmoqda. Nodavlat tashkilotlarda bunday nafaqa ish beruvchilar tomonidan to‘lanishi belgilangan. Ammo amalda aksariyat ish beruvchilar xodimlar, ayollar, onalar oldidagi bu majburiyatni bajarmayapti. Bu esa nobudjet sohadagi ish beruvchilar tomonidan ayollarni ishga qabul qilmaslikka (ayniqsa, homiladorlik davrida) va ayollarning mehnat qilish huquqining cheklanishiga sabab bo‘lmoqda.

Shu bilan birgalikda, ish bilan band bo‘lmagan ayollarga ushbu nafaqalar to‘lanmaydi. Mazkur holatlar keng jamoatchilikning savol va mulohazalariga sabab bo‘lmoqda.

Fraksiyamiz fikricha, barcha ayollar uchun homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqa xodim davlat yoki nodavlat tashkilotda ishlashidan qat’i nazar kafolatli ravishda davlat tomonidan to‘lanishi lozim. Buni amalga oshirishning eng ishonchli va maqbul yo‘li nafaqaning davlat tomonidan to‘lanishi hisoblanadi. Partiyamiz deputatlari hukumatga mana shu taklifni ham berdi”, – deya Xalq demokratik partiyasining nuqtayi nazarini keltirmoqda deputat Ulug‘bek Vafoev.

“Dekret puli” qanday to‘lanadi?

“Davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida”gi Nizomga ko‘ra:

• budjet tashkilotlari tomonidan – mehnat haqi jamg‘armasiga ajratiladigan budjet mablag‘lari doirasida;
• xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar tomonidan – foyda solig‘ini hisoblashda mazkur xarajatlar soliqqa tortiladigan bazadan chiqarib tashlangan holda shaxsiy mablag‘lari hisobidan amalga oshirilishi belgilangan.

Prezidentning 2016 yildagi qaroriga ko‘ra:

• budjet tashkilotlarida ishlovchi xodimga ishlagan kundan boshlab 12 oygacha – tug‘uruq ta’tiliga sarflangan vaqt uchun o‘rtacha oylik ish haqining 75 foizi;
• ishlagan kundan boshlab 12 oydan ortiq – tug‘uruq ta’tiliga sarflangan vaqt uchun oylik ish haqining 100 foizi miqdorida homiladorlik va tug‘uruq uchun nafaqa to‘lanadi.

Ma’lumot uchun, 2021 yilda homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqalar to‘lovi uchun 414,2 mlrd so‘m ajratilishi belgilandi.