Ibroyim Yusupov


16:10 / 25.10.2021 14048 9

 

1929-yili 5-mayda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Chimboy tumanida tavallud topgan.

1949-yili Qoraqalpoq davlat pedagogika institutini bitirgan.

1961–1988-yillarda “Amudaryo” jurnalining bosh muharriri, Qoraqalpog‘iston Yozuvchilar uyushmasining raisi, “Erkin Qoraqalpog‘iston” gazetasi bosh muharriri bo‘lgan.

1992-yilda O‘zbekiston xalq shoiri.

1994–2000-yillarda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ma’naviyat va ma’rifat markaziga raislik qildi. “Qoraqalpog‘iston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi” faxriy unvoni, Berdaq nomidagi davlat mukofoti sohibi.

“El-yurt hurmati”, “Do‘stlik” ordenlari bilan taqdirlangan.

Qoraqalpog‘iston Respublikasi madhiyasi matni muallifi.

2004-yili “O‘zbekiston Qahramoni” unvoniga sazovor bo‘lgan.

2008-yilda vafot etgan.

 

O‘zbekiston Qahramoni, O‘zbekiston va Qoraqalpog‘iston xalq shoiri Ibroyim Yusupov ijodi XX asrning ik­kinchi yarmi XXI asr boshlaridagi qoraqalpoq adabi­yotining yorqin sahifalarini tashkil etadi.

Sharq va mumtoz adabiyotimiz, rus va jahon adabiyoti dur­donalari bilan yaqindan tanishib, ulardan badiiyat sirla­rini o‘rgangan Ibroyim Yusupovning ilk ijodiy namunasi – “Vatanim” she’ri e’lon qilingan paytdan umri oxirigacha chop etilgan “Baxt lirikasi”, “Kunchiqar yo‘lovchisiga”, “O‘y­lar”, “Yetti navo”, “Dala orzulari”, “Ko‘ngil ko‘ngildan suv ichar”, “To‘maris”, “Ilhom”, “Tashvishlarga boy dunyo”, “Tuzli shamollar”, “Umr, senga oshiqman”, “Har kimning o‘z zamoni bor”, “Buloqlar qaynaydi”, “Oltin qirg‘oq”, “Sahro oruvlari”, “Cho‘l to‘rg‘ayi”, “Rahmat senga, zamonim!”, “Qora tov” she’riy to‘plamlari qoraqalpoq va o‘zbek adabiyotining go‘zal namu­nalari bo‘lib qoldi. Ulardan shoirning dostonlari ham joy olgan. U bir qator pesa va publitsistik maqolalarning ham muallifi.

Ibroyim Yusupov Alisher Navoiy, Hofiz g‘azallari, Umar Hayyom ruboiylari, A.S.Pushkin, M.Yu.Lermontov, T.Shevchen­ko, Bayron, Gyote asarlarini qorakalpoq tiliga yuksak maho­rat bilan tarjima qilib, milliy adabiyotni badiiy-g‘oya­viy, shakliy jihatdan boyitdi. Asarlari o‘zbek, rus, qirg‘iz, turkman, qozoq, ukrain, belorus, gruzin, latish, bolgar va boshqa xalqlar tillariga tarjima qilingan.

Shoirlikni ma’naviy hayot, mashaqqatli mehnat, g‘urur deb bilgan ijodkor mustaqillik zamoniga yetishib, unga xizmat qilish nasib etganidan quvonib ijod etdi. “Zamondoshlar ko‘ngliga yoqish, yuragiga yo‘l topish – shoir uchun eng azobli va ardoqli ish”, der edi shoir.

Bugun Toshkent shahrining qoq markazi – Adiblar xiyoboni­da ulug‘ shoirning ham haykali qad ko‘tarishi betakror iste’­dod sohibi Ibroyim Yusupov hamda qoraqalpoq eliga ko‘rsa­tilgan chuqur ehtirom ramzidir.

Ibroyim Yusupov – qoraqalpoq she’riyatida muhtasham mak­tab yaratgan betakror siymo. Shoir til orqali adabiyotni, ada­biyot orqali tilni boyitdi, xalq dunyoqarashini kengaytirib, qalblarga go‘zallik, mehru muhabbat urug‘larini qadadi. Shoir badiiy poetikasi, o‘ziga xos obraz yaratish usuli, kitobxonni keng mushohadaga chorlashi bilan qoraqalpoq adabiyotida poe­ziya janrini yangi cho‘qqilarga olib chiqdi.

Vatan, tug‘ilgan maskanga muhabbat ijodkorning eng se­vimli mavzularidan edi. Shoir “Kegeyli”, “Qora tol”, “Tolli jag‘isdagi esga olishlar”, “Tug‘ilgan yer”, “Ovul, ovul!”, “Tol bo‘­libdi tollari” kabi she’rlarida Yaratganning in’omi – qo‘nim topgan joyiga sadoqati, iftixorini, muhabbatini ifodalay­di.

Ibroyim Yusupov umuminsoniy va milliy qadriyatlar­ni uyg‘un holda obrazli qilib ifodalaydi. Shoirning lirik qahramoni uchun Vatan tushunchasi juda muqaddas. U Vatan deganda butun O‘zbekistonni tushundi. “O‘zbekiston”, “Navoiyga”, “Men Toshkentni sog‘inaman ko‘rmasam”, “Qizing go‘zal bo‘lsin, shoira bo‘lsin”, “Mustaqillik maydonidan o‘tganda” va boshqa ko‘plab she’rlarida O‘zbekiston diyorini sa­mimiy, qaynoq muhabbati bilan tarannum etdi.

Shoirning ko‘pgina asarlarini milliy xulq-atvor, mentalitet, urf-odat, an’ana­larning she’riy timsoli sifatida ham ko‘rsata olamiz. Qoratol, cho‘girma, qo‘biz, saksovul singari qadriyatlarni ulug‘lagan shoirning nomi ham abadiylik kasb etdi.

“She’r, ayniqsa, suluv soz bilan xush ovoz til topishib, qalbdan nido bersa, insonni ham ilhomlantiradi, ham yig‘latadi, ham yupatadi, hayotga oshug‘ etadi, yashashga unday­di. Zamondoshlar ko‘ngliga yoqish, yuragiga yo‘l topish – shoir uchun eng azobli va ardoq­li ish. Shoirlik – mening ma’naviy hayotim, mashaqqatli mehnatim, g‘ururim. Bu kunda esa el qatori yangi zamonga – mustaqillik ayyomlariga yetishib, unga xizmat qilish na­sib etganidan quvonaman”, der edi ardoqli shoir Ibrohim og‘a.

U xalqimizning yorqin kelajagiga o‘zi­ni ham, o‘quvchilarini ham ishontira oldi. Shoirning mustaqillik yillarida yozgan she’rlari satrlariga jo bo‘lgan faxr-ifti­xor tuyg‘ulari o‘quvchilar qalbida Vatanga, ona-xalqqa muhabbat tuyg‘ularini ulg‘ayti­radi.

Xalqimiz shoir nomini doim yuksak ehtirom bilan tilga oladi, e’tirof etadi. U yaratgan asarlar avlodlar uchun tarbiya va ibrat maktabi bo‘lib xizmat qilaveradi.

9 Izohlar

Mubina

22 DAYS AGO

Bu faktlarni men ona tili darsi uchun oldim.Ibrayim Yusupovni juda qiziqarli faktlari bor ekan

Sherzodbek

22 DAYS AGO

Bu malumot menga juda ham yoqdi katta rahmat

Nilufar

22 DAYS AGO

Ibrohim Yusupov haqida maʼlumotlari judayam qiziqarli ekan men bu maʼlumotni ona tili darsi uchun oldim

Boxodir

22 DAYS AGO

Men adabiyot darsimdan shu malumotni yozib oldim katta raxmat

Sherdor

13 DAYS AGO

Malumotlar uchun raxmat

Anorka

6 DAYS AGO

Men bu malumotni adabiyot fani tomonidan qurdim. Raxmat

Shaxlo

5 DAYS AGO

Juda qiziqarli men buni adabiyot darsi maʼlumot uchun oldim

Parizoda✨️

4 DAYS AGO

Bu ma'lumotlar juda qiziqarli ekan.Menga yoqdi👍🏻

Dildora

9 DAYS AGO

Ibroxim Yusupov qaysi ijodkor bilan aloqada bôlgani keregidi.Faqat shunisi yôġakan.Lekin ôzimga kereli faktlani oldim

Izoh qoldirish

//