Хитойлик олимлар ота-оналар фарзандларига гендер ролларни қандай сингдириши бўйича тадқиқот ўтказди.

Экспериментнинг асосий ғояси:

▪️ ота-оналарнинг гендерга оид тарбия услублари (аёллик ва эркаклик тарбияси) фарзандларининг ҳаётга мослашиб кетишига қанчалик таъсир қилишини ўрганиш;

▪️ тарбия услублари бўйича тўлиқ ва нотўлиқ (ажрашган оила) оила фарзандларида фарқ бор ёки йўқлигини аниқлаш эди.

Маълумот учун, баъзи ота-оналар “Ўғил бола қандай бўлиши керак?” “Қиз бола қандай бўлиши шарт?” каби стереотипли фикрда бўлишади.

Айримлар эса “қиз ҳам, ўғил ҳам бир хил ҳуқуқларга эга”, деб тенгликка асосланган тарбия усулини қўллайди. Тадқиқотда айнан мана шу қарашларнинг қайси бири тўғри эканлигига ойдинлик киритилган.

Маълум бўлишича, боланинг мактабда, дўстлар орасида, жамиятда ўзини тутиши ота-онасининг гендер тенглигига қандай муносабатда бўлиши билан боғлиқ.

Тадқиқот шуни кўрсатдики, тўлиқ оилаларда бу икки тарбия йўналиши уйғунлашади. Фарзандлар иккала гендер кўникмасини ҳам қабул қилади ва ота-оналарга бўлган ишонч, идентификация кучаяди.

Бу эса ижтимоий муҳитда эркин мулоқот қилиш, дўстона муносабатлар ўрнатиш, конфликтларни ҳал қилиш каби ижтимоий мослашув кўникмаларини ривожлантиради.

Нотўлиқ оилаларда, айниқса, оналар бошчилик қилаётган оилаларда аёл ота ролини ҳам ўз зиммасига олади. Шу сабабли болаларга кўпроқ "эркаклик тарбияси" берилади.

Мазкур жараён болаларда кучли бўлиш ҳамда қийинчиликларни енгиб ўтишга тайёргарлик ҳиссини оширади.

Экспериментдан олинган асосий натижалар қуйидагича:

▪️ фарзандлар ота-оналарининг гендер тарбия услубига қараб ўзларининг ижтимоий кўникмаларини шакллантиради;

▪️ тўлиқ оилалар гендер ролларни уйғунлаштириб, болаларни ҳар томонлама ривожлантиради.

▪️ нотўлиқ оилаларда эса болалар "эркаклик тарбияси" орқали ўзларига ишончни оширади ва мустақил бўлишади.

Хулоса қилиб айтганда, ота-онанинг гендер ролларига нисбатан қандай қарашда бўлиши ва бола уларнинг фикрини қанчалик қабул қилиши боланинг жамиятда қандай одам бўлиб улғайишига бевосита таъсир қилади.