21:53 / 16.07.2024
841
0
Жамиятда ўрнини топишга интилиб, тинимсиз изланаётган ўзбек аёлларига ҳеч қачон осон бўлмаган. Ҳам орзуга етишиш, ҳам оила ташвишларини кўтариб юриш аёлларимизнинг нозик елкасига катта масъулият юклайди. Қувонарлиси, бугун нафақат юртимизда, балки хорижий давлатларда ҳам ўз илми, салоҳиятини намоён этиб, ўзбек номини оқлаб, кези келса ҳимоя қилаётган шижоатли қизларимиз бисёр. Қуйида улардан айримларининг фикрларига қулоқ тутамиз.
Гулзода САДРИДДИНОВА, Германиядаги “Eenexus Digital IT Consulting” фирмасининг “Microsoft 365 Business” консултанти:
– 2013 йилда “Au-pair” дастури билан Германияга келганман. Бу дастур олмон оиласида яшаб, немис тилини ўрганишни истаган одамлар учун айни муддао.
Бўш вақт бўлди дегунча кутубхонага чопардим. Бу ернинг кутубхоналарида муҳит ўзгача: жуда сокин, сув қуйгандай жим-жит. Бўш ўрин топиш эса мушкул. Маҳаллий ёшларнинг илмга чанқоқлигини кўриб ҳавасим келган.
Германияда ўқийман деган ният билан бир йил тинимсиз ўқиб-ўргандим. Бир йилдан сўнг Ladshut амалий фанлар университетига бизнес информатика йўналиши бўйича ўқишга кирдим.
Олис юртда, ватандан ташқарида таҳсил олишга ота-онам қарши чиқмади. Қайтанга қўллади. Ҳатто Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетига контракт асосида ўқишга кирганимда ҳам, молиявий қийинчиликка қарамай, ўқишимга имконият яратиб беришди. Ваҳоланки ўша пайтда “қиз болани ўқитиб нима қиласиз?” дея ақл ўргатувчилар кўп бўлган. Шунинг учун ота-онамга муносиб фарзанд бўлишга, уларнинг меҳнатини юзага чиқаришга ҳаракат қиламан.
Бегона юртга келган одам қийналиши табиий. Тил ўрганиш, маданиятлар ўртасидаги фарқни енгиб ўтиш осон кечмади. Анча-мунча тер тўкдим. Боз устига, таълим тизими ўртасида ҳам катта тафовут бор. Масалан, университетда ҳар бир фан учун уч имконият берилади. Мабодо, талаба уч имкониятдан ҳам фойдаланолмаса, ўқишдан ҳайдалади. Германиядаги бошқа ҳеч бир университетга айни шу соҳа бўйича қайта ўқишга қабул қилинмайди.
Талабалик давримда кутубхоналарда шомни тонгга улаб чиқардим. Олдимга аниқ мақсад қўйиб, ўқиб-ўрганишдан, изланишдан тўхтамадим. Олган билимларим, тўплаган касбий ва ҳаётий тажрибам дунёқарашимни тубдан ўзгартди.
Моддий жиҳатдан кўп қийинчилик кўрганман. Ўзга юртда ҳеч кимдан ёрдам сўролмайсиз, кўз ёшларингизга кимса ишонмайди. Қийналаяпсизми, демак, ишлашга, яшашга мажбурсиз. Шу сабабли талабалик пайтимдаёқ танлаган соҳам бўйича ишга киришга мажбур бўлдим.
Бир куни автобусда ишдан қайтаётгандим. Бир чақам ҳам қолмаган, устига устак, қорним жуда оч эди. Нима қилишни билмай, ўзимни бироз овутиш учун сумкамдаги китобни олиб варақладим. Ё Яратган эгам! Китобнинг ичидан йигирма евро пул чиқди. Ҳолбуки пул излаб, барча китобларимни титиб чиққандим. Бу китоб ҳам қатордан қолмаган, албатта. Шунда худойим ҳеч бир бандасини ташлаб қўймаслигига яна бир бор ишондим.
Ўқишни битирдим. Бугун “Eenexus Digital IT Consulting” фирмасининг “Microsoft 365 Business” консултанти бўлиб ишлаяпман. Вазифам – мижозларга “Cloud” тизими ва унинг АТ хавфсизлигидан маслаҳат бериш. Бу орада бир қанча ютуқларга эришдим. Жумладан, лойиҳа менежерлик бўйича “Serum”, “Cloud” хавфсизлик бўйича “М365 Fundamentals and Microsoft Security, Compliance and identity” сертификатини қўлга киритдим.
Дилсора МИРЗААҲМАДОВА, Хитой Марказий миллатлар университети ўзбек тили ўқитувчиси, адабиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (Phd), доцент:
– Талабалик давримда Хитойда ўқиш учун бир йиллик грант очилди. Таваккал қилиб ҳужжат топширдим. Бахтим кулиб, Чанчун шаҳрида бир йил ўқиш имкониятини қўлга киритдим.
Тошкентдан Пекинга учган самолёт ерга қўнганида ширин хаёлларим чилпарчин бўлиб кетди. Хитой тили дарсларида кўрган видеолар, ўқитувчимиз Донг хоним (миллати хитой) сўзлаб берган сеҳрли ва жозибали мамлакат буткул ўзгача намоён бўлди.
Аввалига сира кўника олмаган бўлсам-да қунт билан ўқийвердим. Ота-онам, устозларимни ўйлаб, яхши натижага эришиш учун тинмай изландим. Эсимда, бир гал пулим тугаб қолди. Ўзбекистондан келган талабаларнинг бировида ҳам пул йўқ. Нима қилиш керак? Уйдан пул сўрашга юзим чидамади. Ўйлаб-ўйлаб, охири тиллаларимизни гаровга қўйиб, пул олиб турдик.
Бир йиллик ўқиш тугаб, юртга қайтдим. Ўзбекистондаги ўқишимни ҳам битирдим. Озроқ ишладим ҳам. Яна янги режалар билан Хитойга қайтишга қарор қилдим. Қолаверса, фарзандларимнинг халқаро муҳитда ўсишини, кўп тилларни билишини жуда истардим. Хоҳлаганимдай бўлди, қизим ҳозир тўрт тилда бемалол гаплаша олади.
Хуллас, илмий раҳбарим, хитойшунос олим, профессор Ву Йингҳуйга хат йўлладим. Жавобини узоқ куттирмади. Тез алоқага чиқди. Интернет орқали суҳбатлашдик. Яхши мутахассис бўлишингга кўзим етади деб ишонч билдирди. У ерда эринг қўллаб туради дея иккаламизни ҳам давлат гранти асосида докторантурага қабул қилди.
Фақат биргина муаммо бор эди. Қизимизга виза олиш қийин бўлди. Виза учун масъул ўқитувчи мурожаатимизни рад этганди. Эр ва хотин нима қилишни билмай йўлакда хомуш турсак, раҳбарим келиб қолди. Дардимизни эшитиб, бола ота-онаси билан бўлиши керак деб визага масъул ўқитувчи билан гаплашиб муаммони ҳал қилди.
Хитойда илм қилишнинг қийин тарафлари ҳам бор. Бироқ қулай жиҳатлари кўп – кутубхоналар жуда катта ва бой. Электрон манбалардан ҳам бемалол фойдаланиш мумкин. Электрон китоблардан масофавий фойдаланиш тизими жуда яхши ишлайди.
Узоқ вақт бегона юртда юрганда ўзбек бўлиб қолиш, ўзликни, миллийликни сақлаш жуда қийин экан. Лекин бу нарса жуда ҳам муҳим. Айримлар хорижда европалашиб ё хитойлашиб кетади. Бунга қаршиман, албатта. Боламнинг тарбиясида ҳам бунга алоҳида эътибор бераман. Айниқса тил масаласида қаттиққўлман. Асосий вақтим ишда ўтгани боис фарзанд тарбиясида миллий қадриятлар, тилни сақлаш учун онамни олиб келганман.
Катта қийинчилик, уйқусиз тунлар ва тинимсиз изланишлар натижасида диссертациямни ёқладим. Ҳозир Хитой Марказий миллатлар университетида ўзбек тилидан дарс бераман. Талабаларим ўзбек тилини катта иштиёқ ва қизиқиш билан ўрганмоқда. Тилимизни ўргатишда устозларим қўллаган усуллардан фойдаланаман, барча имкониятимни ишга соламан. Ўзбек тилини ўргатаётганимдан, устозлигимдан фахрланиб юраман.
Севара НАБИЕВА, АҚШдаги “Pentan Consulting” АТ фирмаси раҳбари: